Analiz / Suriye Gündemi
PKK’nın Suriye kolu YPG, yoğun Amerikan desteğine rağmen Rakka’yı IŞİD’den almakta zorlanmaktadır. IŞİD’in Rakka’nın kırsal bölgelerinden hızlı geri çekilmesi sonrasında Rakka şehir merkezinde Amerikan destekli YPG’ye karşı güçlü bir direnç göstermektedir. Görünen o ki Menbiç tecrübesinin aksine YPG Rakka şehrini ele geçirmekte zorlanmaktadır. Bu yüzden ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon şehri yoğun bombardımana tutmaktadır fakat IŞİD şehirde güçlü savunma hatları kurmuş durumda.
YPG’nin etkisizliği ve IŞİD’in direnci
6 Haziran’da YPG liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Rakka operasyonunun başladığını ilan etti. Operasyona katılanların listesi uzun olsa da aslında ana gövdeyi PKK’nın Suriye kolu olan YPG oluşturmaktaydı. Bölgede Rakka’yı yönetme tecrübesine sahip olan tek örgüt olan ve Ayn el Arap’ta (Kobane) YPG ile beraber IŞİD’e karşı savaşmış olan Suvvar el Rakka tugayı, Rakka operasyonuna dahil edilmedi. Bu durum ise operasyonun yerel halk desteğinin eksik olmasına sebep oldu. Ayrıca Jarba’nın Arap Kuvvat el Nukba Tugayı da Rakka operasyonundan sonradan çıkarıldı. İki tugayın Rakka operasyonunun dışında tutulmasının başlıca sebebi aynı; YPG’nin emirlerine itaat etmemek. Zaten SDG bünyesindeki Arap savaşçıların sayısı az iken bu iki nispeten daha büyük Arap tugayların operasyonun dışına itilmesiyle Arapların sayısı öncesinden de daha da az hale geldi.
Operasyona katılanların arasındaki Arapların azlığı ve bölgede zamanında Rakka’yı yönetmiş tek tugayın operasyona dahil edilmemesi, bölge halkının operasyona destek vermemesini beraberinde getirdi. Yerel halktan desteğin olmaması istihbarat eksikliğine yol açmaktadır. Fakat ne olursa olsun ABD tarafından verilen yoğun silah ve mühimmat desteği, askeri eğitim, koordinasyon ve hava desteği ile IŞİD’in son dönemlerde gösterdiği güçsüzlük belirtileri, Rakka operasyonun kısa bir sürede sonuçlanacağı beklentilerine sebep olmuştu. Fakat olaylar farklı gelişti.
YPG güçlerinin etkisiz, moralsiz ve disiplinsiz olduğu görüldü. IŞİD ise bombalı araç ve diğer tür intihar saldırılarına devam etti. Bu saldırılar insanlık dışı olsa da, IŞİD’in yüksek savaşma motivasyonunu göstermekte. İntihar saldırılarına ek olarak, IŞİD Rakka’da keskin nişancıları yoğun bir şekilde kullanmakta. IŞİD’in propaganda videolarında balkonda sigara içen YPG savaşçıları nasıl vurdukları görülmektedir. YPG’ye verilen uzun ve sistematik Amerikan eğitimine rağmen, savaşçıları sokak çatışmalarında gereken en basit bilgileri uygulamamakta.
YPG’nin etkisizliğini kapatmak için gerçekleştirilen yoğun hava saldırıları
YPG’nin etkisizliğini gören Amerikan liderliğindeki Uluslararası Koalisyon Rakka’yı yoğun hava bombardımanına tutuyor. Bombardıman o kadar yoğun ki yıkım yüzünden IŞİD propaganda videolarının yer tespiti yapmak imkansız hale gelmiştir. Fakat sadece IŞİD propaganda videoları değil, aynı zamanda CENTCOM verilerine göre de Rakka’da yaşanan yoğun bombardıman görülmekte. Operasyonun başladığından beri Uluslararası Koalisyon 72 günde Rakka’yı 1784 kez bombalamış. Günlük ortalama 24 hava saldırısına tekamül etmektedir. Musul’da Mayıs ayında günlük ortalama 5 hava saldırısı gerçekleştirilmiş olması ile kıyas edilirse, yapılan hava saldırıların ne kadar yoğun olduğu görülmektedir. Ayrıca Musul ile Rakka’nın yüz ölçümü göz önünde bulundurulduğunda yoğunluk daha belirgin hale gelecektir. Veyahut Fırat Kalkanı Harekatı ile kıyas yapılabilir. TSK, Fırat Kalkanı Harekatının başlangıcında 66 günde 211 hava saldırısı, yani günlük ortalama 3 hava saldırısı, gerçekleştirmiştir.
YPG’nin Rakka’daki etkisizliğini gösteren diğer bir veri ise Amerikan liderliğindeki Uluslararası Koalisyonun zaman içerisinde coğalan hava saldırılarıdır. Uluslararası Koalisyon Haziran ayında günlük ortalama 22 hava saldırısı gerçekleştirirken Temmuz’da bu rakam günlük 23’e ve Ağustos’un ilk 16 gününde günlük ortalama 34 hava saldırısına çıkmıştır.
IŞİD sonrası Rakka’nın geleceği
ABD yönetiminin Rakka operasyonunu Türkiye destekli Özgür Suriye Ordusu birlikleri yerine PKK’nın Suriye kolu olan YPG ile yapmasının ne denli bir hata olduğu IŞİD’in mağlubiyeti sonrasında daha belirgin hale gelecektir. Bu karar daha şimdiden operasyonun maaliyetini yükseltmiştir.
Türkiye destekli ÖSO birliklerinin gerçekleştirdiği El-Bab operasyonunda şehrin sadece batıdaki bazı semtlerinin kısmen yıkılmış olmasına karşın Rakka şehri yoğun hava saldırıları dolayısıyla yerle bir olmaktadır. Yerel halktan destek görmeyen operasyon ve YPG’nin etkisizliği yüzünden ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon, şehri hava saldırılarıyla yerle bir etmek zorundadır. Eğer operasyon Suriyeli Arap muhalif birliklerle gerçekleştirilmiş olsaydı durum daha farklı olurdu. Fakat şimdi Türkiye ile uzun bir sınırı olan Rakka eyaletinin, Türkiye’nin desteği olmadan yeniden inşa süreci çok zor olacaktır.
Ayrıca YPG’nin aşırı sol ideolojisi ve YPG’nin Kürt etnisitesi üzerine kurulu oluyor olması Rakka halkının YPG’yı IŞİD gibi işgalcı yabancı güç olarak görmesinin iki temel sebebidir. YPG’nin Suvvar el Rakka’ya yaptığı bilinmekte. Ayn el Arap’ta (Kobane) YPG ile beraber İŞİD’e karşı savaşan tugayın lideri şuan YPG emirlerine itaat etmediği yüzünden ev hapsinde tutulmaktadır. Buna ilaveten YPG’nin Kürt olan ENKS gibi muhaliflere yaptığı sistematik zorbalıklar bilinmektedir. O yüzden Rakka’nın yerle bir edildikten sonra nasıl yönetileceği sorusunun cevabı halen ortada durmaktadır. Rusya ve ABD arasında yapıldığı iddia edilen anlaşmalara göre şehrin sonradan Esed rejimine teslim edileceği muhtemel görülmemektedir. Fakat eğer gerçekleşirse bu tamamen ABD’nin Rakka operasyonu için NATO müttefiği Türkiye ve Özgür Suriye Ordusu yerine PKK’nın Suriye kolu olan YPG’yi tercih etmesinin neticesi olur.
Bu analizin ingilizcesi The New Turkey’de yayınlandı
