2020’de olduğu gibi 2021’de de Suriye içerisinde rejim ve İran ile ilintili hedeflere karşı hava harekatları düzenleyen İsrail ordusunun Genelkurmay Başkanı Korgeneral Aviv Kochavi Suriye içerisindeki İsrail saldırılarının artışının sonucu olarak İran’ın bölgedeki silah kaçakçılığının darbe yediğini iddia etmiştir. Kochavi’ye göre İsrail hava saldırıları İran’ın kaçakçılık için kullandığı pek çok rotayı tehdit etmiş ve Suriye’ye sokulan İran silahlarında düşüş yaşanmasını sağlamıştır.[1] İran’ın Suriye’de hedef alındığı operasyonlara bakıldığında sadece Aralık 2021’de ikisi Lazkiye liman bölgesini hedefleyen üç İsrail saldırısının Suriye içerisinde gerçekleştiği görülmektedir.[2] Askeri personel kayıplarının yanısıra silah ve mühimmat kaybına da yol açan bu saldırılar İsrail’in 2021 senesi Suriye operasyonlarındaki başarı göz önüne alındığında 2022’de de devam edecek gibi gözükmektedir.

Tartus ve Lazkiye gibi Akdeniz’e açılan bölgelerin hedef alınmasının haricinde İsrail hava kuvvetleri ülkede İran destekli unsurların olduğu neredeyse her bölgeyi son dönemde operasyon bölgesi olarak işaretlediler. Şam, Şam kırsalı, Halep, Humus kırsalı, Tedmür, Kuneytra ve Deyrezzor’daki İran destekli milislere ait karargah ve binalar sistematik bir şekilde hava saldırılarına maruz kaldı. Bu bölgeler İran’ın asli silahlı unsurlarının (Devrim Muhafızları) ve tali unsurlarının (muhtelif İran destekli milis güçler) yoğun şekilde konuşlandığı ve kök salacak şekilde örgütlendikleri mevkiler olarak göze çarpmaktadır. İsrail’in Lübnan ve Suriye’deki Hizbullah varlığını törpülemek için izlediği ve “savaşlar arası savaş” (MABAM) harekatı olarak tanımlanan bu politikanın sonucunda The Jerusalem Post’un iddiasına göre İran’ın Irak-Suriye-Lübnan hattında kullandığı kara, hava ve deniz koridorlarının işlevi 2021 yılında %70 kayıp yaşamıştır.

2020’de Suriye’de 24 hava saldırısı gerçekleştiren[3] İsrail 2021’de bu sayıyı %25’lik bir artış ile 30’a çıkarttı.[4] @QalaatM’nin verilerine göre Şam vilayeti 13 kez hedef alınarak ilk sırada yer alırken Şam’ın ardından Humus (5 saldırı) ve Tartus-Lazkiye sahil hattı (4 saldırı) gelmekte.[5] Açık kaynak görüntüleri ve saha raporlarına göre 60 kadar askeri araç, 32 rejim ordusu unsuru ve 1 rejim generali[6] bu saldırılarda öldürülmüştür[7]. İran destekli milislerin kayıpları ise şimdilik teyitsiz olmakla birlikte hedef alınan bölgelerdeki milis varlığı göz önüne alındığında bu saldırıların kayıpsız atlatılması mümkün gözükmemektedir.

Rusya hem Şam ve güneyi başta olmak üzere sahadaki İran destekli milis varlığını İsrail için tehdit olmaktan çıkaramamakta hem de İran’ın İsrail tarafından dengelenmesinden memnun olarak Tel Aviv’in Suriye’de müdahil olduğu bu siyasete fiilen karşı koymamaktadır. İsrail de bu duruma uygun olarak sahadaki rejim unsurları içinde Rusya destekli grupları hedef almamayı tercih etmektedir. Deyrezzor’da her geçen gün tahkim edilen yeni mevzilerle bölgenin İran destekli milisler için adeta bir ana istasyon olması ve Dera’da İran destekli unsurların artan etkileri İsrail’in bölgedeki İran ve Hizbullah varlığı hususunda alarm pozisyonda olmasının devamı anlamına gelmektedir. Bu saldırılara ek olarak Tel Aviv’in yine bir rejim&İran işbirliği olan bölgedeki uyuşturucu ticaretini de hedef alması 2022 için olası bir beklenti olarak öne çıkmaktadır. İran destekli unsurların ise İsrail’e doğrudan karşılık vermek yerine son aylardaki gibi Tanf askeri üssü ve ABD güçleri üzerinden tepki vermesi beklenmektedir. Bu da 2022’de ABD’nin İran&rejim mevzilerine gerçekleştirdiği hava saldırılarının artışına yol açabilir.

Ömer Behram Özdemir

[1] https://www.jpost.com/arab-israeli-conflict/article-689965 , Erişim Tarihi: 30 Aralık 2021.

[2] https://www.jpost.com/breaking-news/article-689933 , Erişim Tarihi: 30 Aralık 2021.

[3] https://www.suriyegundemi.com/israil-in-2020-de-suriye-deki-hava-saldirilari

[4] https://twitter.com/QalaatM/status/1476845174135431168 , Erişim Tarihi: 30 Aralık 2021.

[5] https://twitter.com/QalaatM/status/1476845174135431168 , Erişim Tarihi: 30 Aralık 2021.

[6] https://twitter.com/QalaatM/status/1402599373628919808 , Erişim Tarihi: 30 Aralık 2021.

[7] https://twitter.com/QalaatM/status/1476845174135431168 , Erişim Tarihi: 30 Aralık 2021.