Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye’den çekilme açıklaması Arap basınında büyük bir yankı uyandırdı. Müdahale kararının sürpriz olması gibi, çekilme kararının ani ve beklenmedik bir biçimde ilanı da Arap basınında sürpriz olarak değerlendirildi. Çekilme açıklamasının sebepleri ve olası sonuçları üzerinde duran Arap yazarlar, kararın Esed’in lehine olmadığı noktasında neredeyse bütünüyle hemfikirler.
Suriyeli akademisyen ve yazar Mervan Kaplan, Arabi Cedid gazetesinde ‘Esed bu yüzden çekilme kararı aldı’ başlığı adı altında bir yazı kaleme aldı. Kaplan bu kararın müdahale kararında da olduğu gibi, Suriye penceresinden değil, uluslararası arenada Rusya ve Amerika arasında yaşanan mücadele çerçevesinde ele alınması gerektiğini vurguladı.
Yazara göre, Rusya sadece Esed rejimini kurtarmayı değil, aynı zamanda insanları göçe zorlayarak Avrupa’yı zor durumda bırakmaya, Amerika’yı ise siyasi olarak kendi pozisyonuna çekmeye çalıştı. Rusya’nın müdahalesinde Putin’in elde ettiği en önemli başarının aynı zamanda Rusya’yı büyük bir güç olarak gösterebilmiş olması olduğunu da ifade eden Kaplan, bu durumun son aylarda iki devlet arasında yapılan ve bölgesel devletleri nispeten dışlayan müzakere görüşmelerine de yansıdığının altını çizdi.
Suudi Arabistan’dan yayın yapan Riyad gazetesi, çekilme açıklamasını; ‘Sürprizlere Düşkün Putin’ diye yorumladı. Gazetenin baş köşe yazarı Eymen el-Hammad’a göre Putin yeniden kartları diziyor, zira Suriye krizinde de görüldüğü gibi Putin’in kafasında neler döndüğünü kestirebilmek hayli zor. El-Hammad, Rusya’nın gerçekleştirdiği müdahalenin başından beri hedefinin IŞİD olmadığının belli olduğunu söylerken, asıl hedefin rejimi ayakta tutmak ve müzakerelere katılmak üzere rejim için iyi bir zemin hazırlamak olduğunu iddia etti. Buna rağmen söz konusu hedefin yalnızca taktik düzeyde bir hedef olduğunu, asıl stratejik amacınsa ABD ile üzerinde anlaşıldığını, bunu da gerçekleştirmek için tarafların siyasi süreci zorlayacaklarını ifade etti.
Rusya’nın Suriye’den çekilmesi ve diğer aktörlerin tavrını değerlendirdiği yazısında gazeteci Sami Klib, Lübnan merkezli es-Safir gazetesinde ‘İran ve Rusya: Suriye Üzerine İhtilaf ve Ortak Yönler’ başlığını kullandı. Klip, şimdiye kadar Suriye’de büyük kayıplar veren İran’ın Rusya ile ilişkilerinin halihazırda oldukça karmaşık olduğunu belirttiği yazısında, bu karmaşıklığın sebeplerini ise şöyle sıraladı: Klibe göre birinci sebep, Esed’in geleceği meselesi. Nitekim bu meseleye dair Rusya ile İran arasındaki görüş ayrılığını, Devrim Muhafızları genel lideri Muhammed Ali Caferi açık bir biçimde ifade etti: ‘Esed’in geleceğine yönelik Rusya ile İran’ın görüşleri tam olarak örtüşmemektedir’.
Öte yandan Suriye’nin geleceğine yönelik federal bir yönetimin masaya getirilmesi ya da bölünmenin gündeme taşınması, yazıda sıralanan sebeplerden bir diğeri olarak ön plana çıkıyor. Zira yazara göre, İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Rusya ile Suriye üzerindeki ilişkileri değerlendirirken, Suriye bütünlüğüne vurgu yapıyor ve bu noktada Tahran ve Ankara’nın örtüşüyor. Sıralanan sebeplerden üçüncüsü ise, Rusya’nın Suriye’de İsrail’in operasyon yapmasına onay veriyor oluşu. Buna göre son aylarda İsrail hava kuvvetleri Suriye’deki Hizbullah mevzilerine karşı hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor ve bu durum İran için gayet rahatsız edici bir durum.
