Ekonomik sıkıntılar sebebiyle Suriye rejim ordusunun savaşa hazırlık seviyesini savaş öncesi konuma getirmeye çalışması ve küçülme yoluna gitmesi geçtiğimiz günlerde gündeme gelmişti.[1] Rejimin kriz döneminde ayakta kalabilmek adına her türlü tasarruf yoluna başvurduğu bu dönemde, Suriye dışında paralı asker olarak savaşma fikri de zor şartlar altındaki Suriyeliler arasında trende dönüştü.[2] Rejim ordusunda yansımaları yaşanan maddi kriz, rejim yanlısı milis güçlerini de etkilemiş gözüküyor.
Esed rejimi yanlısı Filistinlilerden oluşan milis gücü Filistin Kurtuluş Ordusu, bu ekonomik krizden tasarruf yoluyla çıkmaya çalışan grupların başında gelmekte. Muhalif haber sitelerinin Filistinli kaynaklarına dayandırdığı bilgiye göre, örgüt içerisinde militanların aylık maaşlarında 4-5 bin Suriye lirası kesintilere gidildi. Buna göre yedek kuvvetlerin maaşları aylık 43 bin Suriye lirasından 38 bin Suriye lirası seviyesine indirildi. Tasarruf tedbiri aktif militanların maaşlarını da etkiledi. Habere göre, aktif personelin maaşları ise 65 bin Suriye lirasından 60 bin Suriye lirasına indi.[3]
Filistinli kaynakların iddiasına göre, 6000 üyesi olan ve Suriye’nin 16 farklı noktasında 3000 üyesi bilfiil çatışmalara katılmış FKO, son dönemde cephe hattında yaralanan, sakat kalan ve ailelerine muhtaç duruma düşen üyelerine herhangi bir destekte bulunmayarak onları yüz üstü bıraktı. Yine aynı kaynaklar FKO’nun etkin olduğu bölgelerden çok sayıda Filistin asıllı gencin FKO saflarında savaşmaya zorlanmamak adına son dönemde kaçtığını iddia etmekte.[4]
Başta başkent Şam’daki çatışmalar olmak üzere rejimin yanında çok sayıda cephede savaşan FKO unsurları, son dönemde muhtelif hırsızlık olayları sebebiyle rejim unsurları tarafından gözaltına alınırken bu hadiseleri ekonomik krizden bağımsız okumak zordur.[5] Ekonomik olarak Filistinli mültecilere ne savaşırken ne de yaralanmaları durumunda tatmin edici bir karşılık vaat etmeyen FKO yapılanması, aynı zamanda Esed rejiminin Filistinli mülteciler üzerindeki kontrol mekanizması işleviyle de pek çok Filistinli için güvenlik tehdidi konumunda. Siyaseten rejim yanlısı olmakla birlikte savaş sürecinde FKO safından ayrılmak isteyen çok sayıda Filistinlinin rejim tarafından işkencelerle öldürüldüğüne dair çalışmalar ve iddiaların yenileri[6] her geçen gün ortaya çıkıyor.[7]
Savaş öncesi dahi mültecilik hayatının zorluklarını yaşayan, savaş ile birlikte taraf tutmak durumunda kalıp savaşın yıkıcılığını en üst perdeden hisseden Filistinlilerin en az birlikte yaşadıkları Suriyeliler kadar çaresiz ve yıpranmış oldukları aşikâr. Radikalleşme için maalesef oldukça uygun bir zemine sahip Filistinli kitlenin üzerinde FKO’nun etkisinin azalması İran veya Rusya fonlamasıyla bu kitleyi hedef alan yeni bir milis gücün ortaya çıkma ihtimalini güçlendirdiği kadar Filistinli genç erkekleri paralı askerlik başta olmak üzere illegal çıkış yollarını aramalarına yol açacak gibi gözüküyor.
Suriye iç savaşındaki pek çok Suriyeli olmayan unsurun aksine Filistinliler, Suriye’ye “yabancı” değildiler. Savaş öncesinde Suriye’de yaşayan Filistinli mültecilerin nüfusunun yarım milyonu geçtiği biliniyor. Günümüzde ise birlikte yaşadıkları sayısız Suriyeli gibi 100 binin üzerinde Filistinlinin de yeniden mülteci konumuna düşerek ülkeyi terk ettiği ve geriye Suriye’de yaşayan 450 bin civarında Filistinlinin kaldığını düşünülüyor. Filistinliler arasında savaşa taraf olanlar sadece rejim yanlıları olmayıp binlerce Filistinlinin muhalif gruplara da katıldığı biliniyor.
Ömer Behram Özdemir
[1] https://www.suriyegundemi.com/rejim-ordusu-maddi-sorunlar-sebebiyle-kuecuelueyor
[2] https://www.suriyegundemi.com/rusya-nin-suriye-den-libya-ya-parali-asker-sevkiyati-suerueyor
[3] https://syrianobserver.com/news/64327/pro-regime-militia-cuts-salaries.html , Erişim Tarihi: 9 Mart 2021.
[4] https://syrianobserver.com/news/64327/pro-regime-militia-cuts-salaries.html , Erişim Tarihi: 9 Mart 2021.
[5] https://www.actionpal.org.uk/en/post/10859 , Erişim Tarihi: 8 Mart 2021.
[6] https://www.actionpal.org.uk/en/post/10658 , Erişim Tarihi: 8 Mart 2021.
[7] https://www.actionpal.org.uk/en/post/10688 , Erişim Tarihi: 8 Mart 2021
