El Hayat: Kerry’den Suriye Muhalefetine Dayatma
26 Ocak 2016

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı John Kerry, Suriye muhalefeti ile Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ta görüştü. Muhalif temsilciler Riyad Hicab, Muhammed Alluş, Salem Muslet, Safwan Akkaş, Abdulhakim Başşar da görüşmede yer aldı. El Hayat gazetesinin öne sürdüğü iddialara göre görüşmede Kerry, milli birlik hükümetinin kurulması ve anayasanın düzenlenmesi yönünde mesajlar verdi. Ayrıca, Suriye rejimi lideri Beşar Esed’in de katılacağı bir seçimin düzenlenmesi ve Cenevre görüşmelerinin bu şartlar ile gerçekleştirilmesi yönünde talebini iletti. Kerry, Riyad Hicab’a ‘bu konu üzerinde Rusya ile anlaştığını’ söyledi ve kurulacak hükümetin ‘geçiş hükümeti’ değil, tam tersi mevcut rejimin de dahil olduğu bir hükümet olacağını ifade etti. Esed’in yönetimden uzaklaştırılması, -Kerry’nin tavrından anlaşılacağı gibi- ABD için Suriye politikasında artık bir ön şart değil.

Riyad Hicab, geçen ay Suudi Arabistan’da düzenlenen ve muhaliflerin katıldığı konferansta oluşturulan komisyonun lideri seçilmişti. Buna karşılık bazı muhalif gruplar, eski Suriye Başbakanı olan Hicab’ın böyle bir göreve getirilmesinden dolayı rahatsızlıklarını beyan etmişti. Hicab’ın bu göreve getirilmesinin, ABD’nin “Esed’li çözüm” planının bir parçası olabileceği ifade ediliyor.

Ayrıca Kerry, Riyad Hicab’tan PYD lideri olan Salih Müslim, Kadri Cemil ve Heysem Menna’nın muhalefet müzakere heyetine eklemesini istedi. Aksi takdirde BM özel temsilcisi De Misture’nin bu isimleri uzman veya müsteşar sıfatıyla görüşmelere davet edeceği kulislerde konuşuluyor. Yeni isimlerin görüşmelerde yer alması konusu ise muhalefet tarafından kabul görmüyor.

Muhalefetin görüşmeler öncesi, kuşatmaların kaldırılması, hava saldırılarının son bulması, gözaltındaki muhaliflerin serbest bırakılması gibi şartları öne sürmesi ise Kerry tarafından reddedildi.

Hicab’a göre Kerry’in mesajları Suriye muhalefetine bir ‘uyarı’ydı; “Müzakere heyeti ya bu şartlarla Cenevre görüşmelerine katılacak, ya da muhalefete sunduğumuz destek son bulacaktır.”

Yaşanan gelişmelerin kamuoyuna yansıması sonrası ABD Suriye Özel Temsilcisi Michael Ratney, bir açıklama yapma zorunluluğu duydu. Açıklamada BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı vurgulandı, Suriye muhalefeti ve Kerry arasındaki görüşmelerin bu kararın çerçevesinde gerçekleştirildiği belirtildi. Açıklamada ayrıca, ABD’nin tutumunun İran ile aynı olmadığı ifade edildi. Muhalefete verilen desteğin son bulması sözlerine ise şu ifadelerle açıklık getirildi:

“Eğer rejim müzakere sürecini başarısızlığa uğratıyorsa, muhalefeti desteklemeye devam edeceğiz.”

Ratney’in ifadeleri, aynı zamanda müzakerelerin muhalefet kaynaklı ‘sorunlar’ nedeniyle başarısız olması halinde ABD’nin Suriye muhalefetine desteğinin son bulacağı anlamına geliyor. Bütün bu sürecin ardından gelinen noktada ise, ABD’nin tavrı muhaliflerde büyük bir hayal kırıklığı yaratmış durumda.