İran’ın Dış Operasyonlar Özel Birimi: Kudüs Gücü
İran Devriminin İran sınırlarının ötesine geçmesine yardımcı olmak için 1990’ların başında kurulan birim doğrudan devrim liderine bağlıdır ve 1998’den beri Kasım Süleymani tarafından komuta edilmektedir.
Suriye iç savaşına 2011’den beri dahil olduğu iddia edilen Kudüs Gücü, 16 Eylül 2012 tarihinde İran Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Ali Caferi tarafından yapılan açıklamayla Suriye’deki varlığını resmi olarak kabul etmiştir.[1]
Kudüs Gücü İran’ın bölgedeki faaliyetlerini yürüten “gölge özel kuvvetler” olarak da bilinmektedir. Suriye’de rejimi korumak için Hizbullah ile beraber Ulusal Savunma Güçlerini kurarak Şii milislerin eğitimlerini gerçekleştirmektedirler.[2]
Suriye’deki Kudüs Gücü’ne ait savaşçı sayısının 1.500-2.000 civarı olduğu düşünülürken[3]grubun toplam savaşçı sayısı ve ne kadar Şii milisin koordiansyonundan sorumlu olduğu ile ilgili net bilgi bulunmamaktadır.
Alandaki en büyük hava üssü olmasıyla beraber Rus savaş uçakları ve bombaların barındığı sığınak görevi gören T-4 üssü, Suriye Ordusunun da desteğiyle Kudüs Gücünün konuşlandığı önemli bir alan olmuştur.[4]
Aralık 2016’da Halep’te muhaliflere karşı başarı kazanmalarıyla beraber grubun etkinliği bölgede artmaya başlamıştır. Birim, Lübnan Hizbullahı başta olmak üzere Şii milislerin kullanımı için füze ve roket tesisleri kurmaktadır.[5]
Fetih-110 füzeleri, Fecr-5 roketleri de dahil olmak üzere kısa ve orta menzilli füzelere, ayrıca 1.300 kilometreden fazla menzilli Şahab balistik füzelerine sahip olan birim, Suriye’de İsrail için de tehdit teşkil etmektedir.[6]
Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kudüs Gücü operasyonlarında gözlemci olan ve Suriye ordusunun danışmanlık görevini üstlenen General Hüseyin Hamedani öldürülen en kıdemli İran subaylarından olmuştur. Hamedani Kasım 2015’te DAEŞ tarafından düzenlenen saldırıda hayatını kaybetmiştir.[7]
Ayrıca, Kasım Süleymani’nin asistanı Kheirollah Samadi ve DMO komutanlarından Hamid Ziyayi, 2017’de Ebu Kemal’de DAEŞ ile yapılan çatışmalarda öldürülmüştür.[8]
Şubat 2015’te İsrail’in Suriye’deki İran hedeflerine yönelik düzenlediği saldırıya karşılık Kudüs Gücü komutanlarından ve aynı zamanda Filistin Birliği Kuvvetleri’nin komutanı Said İzadi komutasında saldırı düzenlenmiş ve İran’ın füzeleri kullanılmıştır.[9]
İnfografik Hande Karataş’ın çalışmaları sonucunda hazırlanmıştır.
Kaynakça:
[1] Michael Theodoulou, “Iran Admits Its Elite Quds Force is in Syria” 17 Eylül 2012 https://www.thenational.ae/world/mena/iran-admits-its-elite-quds-force-is-in-syria-1.368898 erişim tarihi 4.10.2018.
[2]Yaniv Kubovich, “Iran’ Long Arm:What is the Elite Quds Force That Attacked Israel from Syria?” 11 Mayıs 2018 https://www.haaretz.com/israel-news/.premium-iran-s-long-arm-who-is-elite-force-that-attacked-israel-from-syria-1.6075400 erişim tarihi: 1.10.2018.
[3]Zeina Karam, “Analysis: Iran role in Syria key item at Trump-Putin summit,” AP, July 13, 2018.
[4]Oliver Holmes, “The Syrian Airbaseat the Heart of a Potential Israel-Iran War”, 1 Mayıs 2018. https://www.theguardian.com/world/2018/may/01/the-syrian-airbase-at-the-heart-of-a-potential-israel-iran-war erişim tarihi: 2.10.2018.
[5]Nader Uskowi, “The Evolving Iranian Strategy in Syria: A Looming Conflict with Israel”, Atlantic Council, Eylül 2018, s.2
[6]Ron Ben-Yishai, “IRGC’s Aerospace Force Contingent in Syria Exposed”, 17 Nisan 2018. https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-5232918,00.html erişim tarihi 18.9.2018
[7]Hossein Bastani, “Iran Quitely Deepens Involvement in Syria’s War”, 20 Kasım 2015 https://www.bbc.com/news/world-middle-east-34572756 erişim tarihi: 21.9.2018.
[8]“Pictures: A commander From Iran’s Quds Force Killed in Syria” http://www.basnews.com/index.php/en/news/middle-east/400343 erişim tarihi 5.10.2018.
[9]Ron Ben-Yishai, “IRGC’s Aerospace Force Contingent in Syria Exposed”, 17 Nisan 2018. https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-5232918,00.html erişim tarihi 18.9.2018.
