Saha Raporu [1-7 Ocak 2018] 1 Ocak 2018 Suriye rejiminin başkanı Başar Esed’in kararıyla aralarında Savunma Bakanı bulunan 3 bakan değiştirildi, Fahed Frej yerine daha önce Genelkurmay Başkanlığı yapan General Ali Eyüp Savunma Bakanı olarak atanmıştır. Esed rejiminin Doğu Guta’da yaptığı bombardıman neticesinde birçok sivilin hayatını kaybettiği bildirildi. TSK, Afrin güneyinde bulunan Darat Izza yakınlarında orta menzilli hava savunma sistemi yerleştirdiği öne sürüldü. Muhalif güçler Doğu Guta’da bulunan Haraste beldesinin etrafında Esed rejimi güçlerine karşı ilerlediğini iddia etti. 2 Ocak 2018 Güney İdlib’te Esed rejimi ve yanlısı güçler muhalefete karşı ilerleyerek 2 köy eline geçirdi. İdlib güneyinde Dana beldesinde meydana gelen patlamada Feylek’üş Şam liderlerinden biri hayatını kaybetti. Doğu Guta’da cephe hatlarında Esed rejimi güçleri ile muhalefet arasında şiddetli çatışmalar devam etti, iki taraftada çok sayıda kayıp yaşandı. SDG-YPG Fırat’ın doğusunda Ebu Hamam beldesinin kuzeyinde DAEŞ’ten iki köyü ele geçirdiğini iddia etti. 3 Ocak 2018 Rus Hava Güçleri Maarat El Numan’da bulunan hastaneye karşı düzenlediği saldırıda çok sayıda ölü ve yaralı oldu. Esed rejimi güçleri Harasta’da bulunan Makinize Birlik Üssü’nün kuşatmasını kırmak için yeni bir saldırı başlattı. Muhalif güçler Harasta’da 11 Esed rejimi askeri esir aldı. Esed rejimi güçleri Güney İdlib’te muhalefete karşı ilerleme kaydetti. 4 Ocak 2018 Esed rejimi Doğu Guta’ya karşı düzenlediği bombardıman neticesinde 29 ölü ve onlarca yaralı olduğu aktarıldı. Güney İdlib’te düzenlenen hava saldırılarda yedi çocuğun hayatını kaybettiği bildirildi. Doğu Hama’da yaşanan çatışmalar nedeniyle Türkiye’nin sınırına göç hareketi devam ediyor. Kuzey Halep’te bulunan Ayn İse etrafında YPG ile ÖSO arasında sınırlı çatışmalar yaşandı. 5 Ocak 2018 Rusya Savunma Bakanlığı Hmeymim’de bulunun Rus askerli uçaklarının hedef alınması neticesinde zarar gördüğü iddiasını reddetti, yayımlanan fotoğrafları ise tekzip etti. ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon Ebu Kemal civarında DAEŞ mevzilerine 26 sorti düzenledi. Doğu Guta’da yaşanan şiddetli çatışmalarda 16 Faylek El Rahman savaşçısının hayatını kaybettiği bildirildi. Güney Doğu İdlib’te Esed rejimi muhalefete karşı ilerledi, HTŞ ise, bazı köylerden geri çekildiği iddiasını yalanladı. 6 Ocak 2018 Rus Hava Güçleri Türkmen Dağı’na yoğun hava saldırılarında bulundu. Doğu Hama’da DAEŞ ile HTŞ arasında çatışmalar devam etti, DAEŞ militanları iki köyü HTŞ’den aldığını bildirildi. Esed rejimi güçleri Ebu Zuhur askeri havaalanına ilerlemeye devam etti. Rakka’da DAEŞ’ten kalma mayının patlamasıyla birçok sivil hayatını kaybettiği aktarıldı. 7 Ocak 2018 Rus Hava Güçleri desteğini alan Esed rejimi güçleri Ebu Zuhur askeri havaalanına ilerlemeye devam ederek, 2 km’ye kadar yaklaştığı görülüyor. Deyr Ez Zor’da DAEŞ’in geçtiği karşı taarruzda dokuz SDG-YPG militanının öldürüldüğü iddia edildi. Muhaliflere yakın kaynaklar, iki tane insansız hava aracının Rusya’nın Hmeymim askeri üssünü hedef aldığını iddia etti. Güney İdlib’te HTŞ ile muhalefet saflarında savaşan Aşiretler Ordusu arasında çatışma çıktığı, Aşiretler Ordusu’nun liderlerinden bazılarının HTŞ tarafından tutuklandığı iddia edildi. Geçtiğimiz haftada Suriye’de yaşanan gelişmelerin merkezinde rejimin güney doğu İdlib’te ilerlemesi olduğu söylenebilir. De-eskalasyon anlaşmasına rağmen haftalardır 3 cepheden (Kuzey Hama, Doğu Hama ve Güney Halep) muhalefete karşı ilerlemeye çalışan Esed rejimi ve yanlısı güçler, İdlib’in doğusunda bulunan Ebu Zuhur askeri havaalanına ulaşmaya çalışıyor. Hem Rusya’nın hem de rejimin hava güçlerinin desteğini alan rejim güçleri, son haftada önemli bir ilerleme kaydedip havaalanına 2 km’ye kadar yaklaştığı görülüyor. Bölgede yaşanan şiddetli çatışmalardan dolayı evlerini terk etmek zorunda kalan muhalefetin kontrol ettiği yerlere ve Türkiye’nin sınırına sığınan on binlerce kişinin, kışın gelmesiyle beraber zor durumda olduğu bildiriliyor. Esed rejimi Ebu Zuhur havaalanını ele geçirdiği takdirde, kuzey cephede 2016 yılının sonuna tekrar kontrol ettiği Halep’ten sonra en büyük kazanımı olacaktır. Suriye’nin başka bir cephesinde ise, rejim güçleri ile muhalif güçleri arasında Doğu Guta’da şiddetli çatışmalar devam etti. Esed rejimi, bir önceki haftada Harasta’da bulunan ve muhalefetin kuşattığı Makinize Birlik Üssü’nün kuşatmasını kırmak için yeni bir saldırı başlattığı görülüyor, saflarında büyük kayıplar yaşanan Esed rejimi her zamanki olduğu gibi intikamı sivillerden almaya devam ediyor. Yaklaşık 3 ay önce TSK’nin başlattığı İdlib’e intikal operasyonu, Afrin’in güneyinde konuşlandırıldığı noktalarının tahkimatını ve savunma hatlarını güçlendirmeye yönelik çalışmalar sürüyor.

Saha raporu [25-31 Aralık 2017] 25 Aralık 2017 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın açıkladığı rakamlara göre, Esed rejimi Temmuz 2012’den bu yanan 70 bin varil bombası kullandığını kaydetti. Esad rejimi Doğu İdlib’teki muhalefetin kontrol ettiği beldeleri bombaladı, iki kadın ve bir çocuk hayatını kaybetti, bölgeden göç hareketi yaşandığı bildirildi. Batı Guta’da Beyt Cen beldesinde kuşatma altında bulunan muhalifler bölgeden tahliye edilmeleri için Esad rejimi ile bir anlaşmaya vardıklarını öne sürüldü. Muhalefetin Astana delegasyonu, YPG’nin terör örgütleri listesine eklenmesini taleb etti. 26 Aralık 2017 Ahrar uş Şam, Doğu Hama cephesinde Esed rejimine ait L-39 modelli bir uçak düşürdü. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya’nın Suriye’deki iki askeri üssünde kalıcı olmaya yönelik çalışmalara başlanıldığını söyledi. SDG-YPG güçleri Deyr Ez Zor’un doğusunda DAEŞ’ten iki köy aldığını iddia etti. Aralarında askeri grupların da bulunduğu Suriye muhalif gruplarının yayımladığı bildiride Soçi konferansına karşı olduklarını açıkladı. 27 Aralık 2017 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Tunus ziyareti sırasında, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad için ‘Devlet terörü estirmiş bir teröristtir. Suriye’de huzur yok ve Esed ile de bu huzur oraya gelmez’ dedi. YPG’ye yakın kaynaklar Rakka ve Deyr Ez Zor eyaletlerinde ‘Kuzey Suriye Ordusu’ kurulduğunu duyurdu. Feylak El-Rahman, Esad rejiminin Doğu Guta’da kullandığı bir tüneli havaya uçurduğunu duyurdu. ÖSO savaşçıları, SDG’nin dört militanını Menbiç’te yakaladığını öne sürüldü. 28 Aralık 2017 Yoğun hava desteği alan Esad rejimi güçleri Kuzey Hama cephesinde muhalefete karşı ilerleyip Ebu Dali köyüne ulaştı. Deyr Ez Zor’un doğusunda DAEŞ ile çatışan SDG-YPG güçleri sınırlı ilerlemeler kaydetti. ABD tarafından SDG-YPG’ye yeni silah teslimatı yapıldığı iddia edildi. TSK, Afrin’in güneyinde bulunan YPG mevkilerini hedef aldı. 29 Aralık 2017 Menbiç’te meydana gelen patlamada iki asayiş militanının öldürüldüğü bildirildi. Yapılan anlaşmanın gereği Batı Guta’da bulunan Beyt Cen beldesinden muhalif unsurların İdlib’e ve Dera’ya tahliyesine başlanıldı. Kuzey Hama’da Esad rejimi ile muhalif güçleri arasında yaşanan şiddetli çatışmalar neticesinde son 24 saatte 19’u sivil 66 kişinin hayatını kaybettiği aktarıldı. ABD, bir DAEŞ lideri tutuklamak için Hasake’de Suriye-Irak sınırına hava indirme operasyonu gerçekleştirdi. 30 Aralık 2017 Güney İdlib’te muhalefetin karşı saldırısı neticesinde son günlerde rejimin eline geçen Tel Sekik beldesini tekrar geri alsa da, rejim güçleri genel olarak ilerledi. Dera’nın doğusunda Karak köyün yakınlarında meydana gelen ve ÖSO birlikleri hedef alan patlamada 4 kişi hayatını kaybettiği bildirildi. Doğu Guta’da rejim güçleri ile muhalefet arasında Harasta mahallesinde şiddetli çatışmalar devam etti, rejim güçleri kuşatılmış bölgeyi bombaladı. Muhalif Geçici Hükümeti Azez’da yaptığı toplantının ardından ‘Suriye Milli Ordusu’ kurulmasını duyurdu. 31 Aralık 2017 Esad rejime ait bir helikopter kuzey Hama’da düştüğü öne sürüldü. Rusya ve Esad rejimin hava güçleri İdlib’in güney doğu bölgesini yoğun bir şekilde bombalamalarının ardından bölgeden göç dalgaları yeniden başladı. Doğu Guta’da Esad rejimin saldırıların neticesinde 15 sivilin hayatını kaybettiği aktarıldı. Muhalif güçler Harasta’da bulunan Mekanize Birlik Üssü’ne karşı saldırı geçti.   2017 yılının son haftasında Suriye’deki çatışmalar, siyasi çözüm arayışlarına rağmen kanlı bir şekilde devam etti. 30 Aralık 2016 tarihinde Türkiye ve Rusya öncülüğünde açıklanan ateşkes ve akabinde başlatılan Astana sürece 2017 yılında devam ederek çatışmazlık bölgeleri uygulamasıyla siviller için ümit vadetse de, Esed rejiminin ve Rusya’nın ihlalleriyle bu ümitlerin sahadaki karşılığı çok olmadı. Rusya’nın öncülüğünde düzenlenmesi beklenen ‘Soçi Konferansı’nın tartışmaları geçen hafta devam ederken, muhalif güçlerinin büyük bir kısmı konferansa karşı olduklarını beyan etti. İdlib’te açıklanan çatışmazlık bölgesine rağmen Esad rejimi ve yanlısı milisler kuzey Hama ve Güney Halep cephelerinde muhalefete karşı ilerlemeye çalışıyor. Geçtiğimiz haftada Esad rejimi ve yanlısı milisler büyük kayıp vererek kuzey Hama cephesinde bazı ilerlemeler kaydetti. İddialara göre Esad rejimin ve İran’ın son hedefi Ebu Zuhur hava üssünü kontrol etmek. Doğu Guta’da ise, bir önceki haftalarda olduğu gibi Esad rejimin bombardımanı ateşkes anlaşmasına rağmen devam ederek sivillerde büyük can kaybına neden oldu. Muhalefet ise, Harasta bölgesinde bulunan ve daha önce saldırıya geçtiği Mekanize Birlik Üssü’nü kuşatabildi. Batı Guta’da kuşatılmış muhalefet, stratejik Beyt Cen beldesinde tahliye etmeye zorunda kaldı. Böylelikle Esad rejimi, Batı Guta’daki kontrolünü daha da tahkim etti. Dera’da ise, zaman zaman meydana gelen ‘faili meçhul’ patlamalar ÖSO’yü hedef almaya devam ediyor. Deyr Ez Zor cephesinde, ABD’nın sağladığı hava destek ve cephaneye rağmen SDG-YPG DAEŞ militanlarına karşı sınırlı ilerlemeler kaydetti. Fırat’ın doğu yakasında dar bir alanda sıkışmış DAEŞ militanlarına karşı çatışmalar devam ederken, SDG-YPG bölgede varlığını güçlendiriyor. Son haftada Rakka ve Deyr Ez Zor eyaletlerinde YPG kontrolünde olacağı temin edilen ‘Kuzey Suriye Ordusu’ yapılanmasının kurulduğu duyuruldu.

Saha Raporu [18-24 Aralık] 18 Aralık 2017 Esed rejimi Kuzey Hama’da muhalefetin kontrolüne geçen Zallakat beldesini yeniden ele geçirdi. DAEŞ, Deyr Ez Zor’un doğusunda bulunan Tenek petrol koyunun yakınlarında düzenlediği saldırıda 20 SDG militanı öldürüldüğünü iddia etti. Esed rejimi güçlerinin Doğu Hama’da yaptığı saldırı muhalifler tarafından püskürtüldü. Esed rejiminin Doğu Guta’yı bombalamasının neticesinde çok sayıda sivilin yaralandığı aktarıldı. 19 Aralık 2017 Muhalefetin Astana görüşmelerinde delegasyonun başına, Geçici Hükümetin eski başbakanı Ahmet Tuma getirildi. HTŞ, Marat El Numan’da bulunan Geçici Hükümetin ofislerine baskın düzenledi. PYD’ye ait asayiş militanlarının Esed rejiminin 3 askerini tutuklamasının ardından Haseke şehrinde gerilim yaşandı. Esed rejimi ve Rus hava güçlerinin Güney Halep’te muhalefetin kontrol ettiği yerleri bombaladığı bildirildi. 20 Aralık 2017 Suriye muhalefeti 8. Cenevre müzakerelerini değerlendirmek üzere Riyad’da bir araya geldi. Ürdün Meclis Başkanı, Amman’da Suriye maslahatgüzarı kabul etti, Suriye ordusunun DAEŞ’e karşı kaydettiği ilerlemelerden dolayı tebrik etti. İdlib’de muhalefetin kontrol ettiği Maar Şevrin beledisine sorti düzenlendi, 19 ölü ve çok sayıda yaralı olduğu bildirildi. Ahrar’uş Şam Hareketi, Doğu Guta’da ilerlemeye çalışan Esed rejimin güçlerine karşı bombalı tünel saldırısında bulundu. 21 Aralık 2017 Afrin’in doğusunda üç YPG militanı TSK tarafından öldürüldüğü iddia edildi. Suriye Rakka Reuters muhaberi Abud El-Hamam, YPG tarafından tutuklandığı öne sürüldü. Astana müzakereleri Kazakistan başkentinde başladı. Kuzey Hama’da HTŞ ile Esed rejimi Güçleri arasında devam eden şiddetli çatışmalarda iki tarafta kayıplar yaşandı. 22 Aralık 2017 Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya’nın Suriye müdahalesinde toplam olarak 48 Rus askeri iştirak ettiğini açıkladı. Süveyda şehrinde fidye için istihbarat tarafından kaçırılma olayı yaşanmasının ardından gerilim yaşandı. Rakka’da meydana gelen patlama neticesinde 3 SDG militanı öldüğü iddia edildi. HTŞ, Esed rejiminin Hama doğusunda son günlerde ele geçirdiği bazı noktaları yeniden kontrol etti. 23 Aralık 2017 Yerel Kaynaklar İsrail uçakları Esed rejiminin Kalamun bölgesinde bulunan 155 Tugayını hedef aldığını iddia etti. Rus Hava Güçleri güney Halep’te muhalefetin kontrol ettiği yerlerine karşı yoğun sortiler düzenledi. SDG-YPG’nin, Kuzey Halep’te muhalefetin kontrolünde bulunan Azaz beldesi füzelerle hedef aldığı bildirildi. TSK, Afrin’de bulunan YPG mevziileri bombaladığı aktarıldı. 24 Aralık 2017 Türkiye, kuşatılmış Doğu Guta’dan 500 yaralıyı tedavi edilmek üzere Türkiye’ye getirmeye çalıştığını açıkladı. Muhalif güçler Kuzey Lazkiye’de bulunan Esed rejiminin mevziine karşı düzenlediği saldırıda 7 militan öldürdüğünü iddia etti. ÖSO grupları, Afrin’de bulunan YPG mevziilerini havan topuyla hedef aldı. Esed rejimi güçleri ile muhalif güçleri Batı Guta’da bulunan Beyt Cen beldesinin civarında çatışmalar devam etti. Geçtiğimiz haftada Suriye genelinde cephe hatlarında değişiklik yaşanmasa da çatışmaların devam ettiği görülüyor. Esed rejimi Suriye’nin kuzey batısında muhalefetin kontrol ettiği bölgeye, bir cepheden fazla saldırmaya çalışıyor. Rusya hava saldırılarının desteğiyle Güney Halep’ten ilerlemeye çalışan Esed rejimi güçlerinin hedefinin Ebu Dohur hava üssünü kontrol etmek olduğu iddia ediliyor. Esed rejimi ayrıca, Kuzey ve Doğu Hama cephesinde ise, DAEŞ’in muhalefete saldırılmasından istifade ederek ilerlemeye çalışıyor. Ancak bütün çabalarına rağmen cephe hatlarında ilerleme kaydettiği görülmüyor. Doğu Guta’nın geçtiğimiz haftalardan daha sakin olduğu söylenebilir, kuşatılmış bölgede yaşanan açılık ve bombardımandan sonra Türkiye’nin, 500 yaralıyı tedavi edilmek üzere Türkiye’ye getirmeye çalıştığı açıklandı. Batı Guta’da ise, Beyt Cen beldesinin etrafında Esed rejimi güçleri ile muhalif güçlerin arasında haftalardır devam eden çatışmaların sona erdiği ve kuşatılmış muhalif güçlerin Esed rejimi ile anlaşacağı söyleniyor. Suriye’nin doğusunda ise, SDG-YPG güçleri ABD’nin sağladığı muazzam hava desteğine rağmen Fırat’ın doğusundaki bölgeleri DAEŞ’ten henüz tamamen alamadı. Geçtiğimiz haftada Afrin’de ki gerilimin arttığı görülüyor, muhalefetin kontrol ettiği yerlerin YPG tarafından hedef alınmasının ardından, hem TSK hem de ÖSO tarafından karşılık verildi.

Saha raporu [11-17 Aralık 2017] 11 Aralık 2017 Rusya Devlet Başkanı Putin Hmeymim askeri üssünü ziyaret ederek Esed ile görüştü. Esed rejimi güçleri, Rus hava desteğiyle Doğu Hama’da Suriyeli muhalefetten iki köyü ele geçirdiği bildirildi. HTŞ’nin daha önce tutukladığı Ürdünlü din adamı Sami El Ureydi serbest bırakıldı. Çatışmazlık anlaşmasına rağmen Esed rejimi, muhalefetin elinde bulunan Der’a’ya füzelerle saldırdı. 12 Aralık 2017 Gaziantep ile Fırat Kalkan Hareketi alanını bağlayan Karkamış Gümrük Kapısı’nda geçişler tekrar başladı. SDG-YPG güçleri Fırat’ın Doğusunda ilerleyerek DAEŞ’ten Suveyden beldesini ele geçirdiğini iddia etti. TSK topçu birlikleri Afrin güneyinde bulunan YPG noktalarını hedef aldığı öne sürüldü. DAEŞ militanları ÖSO’nun elinde bulunan Tenef bölgesine saldırı düzenledi. 13 Aralık 2017 YPG kontrolünde varlık gösteren Öz Savunma Güçleri’nin yeni merkezi Rakka’ya bağlı Tabka şehrinde açıldığı iddia edildi. Suriye-Türkiye sınır hattına yakın bulunan Aşma köyünün yakınlarında Türk askerleri ile YPG arasında çatışma çıktı. Şam’in güneyinde bulunan DAEŞ militanları Esed rejimin askerlerine ani saldırı düzenledi, saldırıda 3 asker öldürüldü. Askeri muhalif grupların liderlerinin katıldığı toplantılar ardından Ceyş El Fetih operasyon odası yeniden canlandırma kararı alındığı iddia edildi. 14 Aralık 2017 Lübnan ile Suriye arasında bulunan El-Kaa sınır kapısı 5 yıl ardından yeniden açıldı Fırat doğusunda bulunan Hecin beldesinde yapılan sortilerin sonucunda dört sivilin hayatını kaybettiği bildirildi. Esed rejimi, Şam’ın güney bölgesinde bulunan DAEŞ militanlarının bir kısmının bilenmeyen bir yere tahliye edilmesine izin verdi. Esed rejimi güçleri ve yanlısı milisler Güney Halep’te yoğun bombardımana rağmen önemli bir ilerleme kaydedemedi. 15 Aralık 2017 Humus kuzeyinde bulunan muhalefetin kontrolünde Teldu beldesindeki bir camide Cuma namazı esnasında patlama meydana geldi HTŞ, Kuzey Hama’da DAEŞ ile devam eden çatışmalarda 20 DAEŞ militanı öldürdüğünü duyurdu. Türkiye’nin desteğiyle eğitilen, aralarında kadınların da bulunduğu yerel 128 polis adayı için Halep’in Çobanbey bölgesinde (Fırat Kalkan Hareketi alanında) mezuniyet töreni düzenlendi. Uluslararası koalisyonun yaptığı açıklamaya göre, Tenef civarındaki DAEŞ militanlarına saldıran ABD destekli Magavir el Savra grubu, 20 DAEŞ mlitanını öldürdü 16 Aralık 2017 Esed rejimi güçlerinin Doğu Guta’da düzenlediği saldırıda bir çocuk ve iki kadın hayatını kaybetti. Rus hava güçlerinin desteğiyle Esed rejimi güçleri Güney İdlib’te ilerleyerek iki köyü muhalefetten aldı. SDG-YPG güçleri Fırat’ın doğusunda bulunan Cerzi beldesini DAEŞ’ten ele geçirdiğini duyurdu. Ebu Ammare grubu Halep’in milletvekilinden Hüseyin Ferhu’nun oğlu Muhammet’i suikast ile öldürdüğünü duyurdu. 17 Aralık 2017 ÖSO Ceyş El İzze grubu Hama kuzeyinde bulunan Zalakiyet beldesi ve Zelin teftiş noktası rejimden alıp büyük mühimmat ele geçirdiğini duyurdu Rus Hava Güçlerinin, İdlib Han Şeyhun beldesinde düzenlediği hava saldırısında 4’ü çocuk 10 sivil hayatını kaybetti. Suriye resmi haber ajansı, Esed rejimi güçleri Batı Guta’da bulunan Beyt Cen etrafından yaşanan çatışmalarda ilerleme kaydettiğini öne sürdü. YPG’ya bağlı Asayiş güçleri, Hasake’da bulunan Mebruka kampında meydana gelen protestolardan sonra bazı gençleri tutukladığı bildirildi. Geçtiğimiz haftada Suriye’deki çatışmalar muhtelif cephelerinde devam etti. Esed rejimin ilerleme çabalarına karşın İdlib’teki muhalif güçleri ortak hareket edebilmek için kendi aralarında görüşmeler gerçekleştirdi. Güney Halep’ten ilerlemeye çalışan Esed rejimi güçleri hava desteğine rağmen önemli bir ilerleme kaydetmese de, Kuzey Hama’dan bazı köyleri ele geçirdi. Hem DAEŞ militanları hem de Esed rejimi güçleri ile mücadele etmeye çalışan HTŞ başta olmak üzere muhalif güçlerin zorluk yaşadığı anlaşılıyor. Suriye’nin doğusunda ise uluslararası koalisyonun desteğiyle ilerleyen SDG-YPG güçleri, yaşanan büyük sivil kaybına rağmen DAEŞ militanlarına karşı sınırlı bir ilerleme kaydetti. Çekilen DAEŞ militanları ise rejim bölgelerini geçerek, ABD destekli ÖSO gruplarının kontrolünde bulunana Tenef bölgesine karşı saldrıya geçti. Şam’da ise, Esed rejimi doğu Guta’ya karşı sortilere devam ederken, Şam’in güneyinde bulunan DAEŞ militanlarının bir kısmının bilenmeyen bir yere çekilmeleri için izin verildiği iddia edildi. Öte yandan, Halep merkezli Ebu Ammare özel operasyonlar grubu, Halep’in milletvekilinden Hüseyin Ferhu’nun oğlu Muhammet’ti suikast ile öldürdüğünü duyurdu.

Saha raporu [4-10 Aralık 2017] 4 Aralık 2017  Esed rejimi ve yanlısı milisler, Doğu Hama’da muhalefetin kontrol ettiği yerlere yönelik tekrar saldırıya geçti. Kuzey Şam’da bulunan Esed rejimine ait Cemraya Askeri Araştırmalar Merkezi’nin İsrail tarafından hedef alındığı bildirildi. ÖSO Birinci Sahil Fırkası, Doğu Hama’da Esed rejimi askerlerini TOW füzesiyle hedef aldığını duyurdu. DAEŞ, Deyr ez Zor’un doğusunda Esed rejimine ait bir uçak düşürdüğünü iddia etti. 5 Aralık 2017 Üç günlük aranın ardından 8. Cenevre müzakereleri devam etti. Humus’ta düzenlenen bombalı araç saldırısı neticesinde 10 sivil hayatını kaybetti. Saldırı DAEŞ tarafından üstlenildi. Esed rejiminin ve Rus hava güçlerinin yoğun bombardımanı neticesinde Deyr ez Zor’daki beldelerinden göç dalgaları devam ediyor. Seyyal beldesinin 30 binlik nüfusunun %90’ı son 3 günde evlerinden edildiği rapor edildi Esed rejimi Kızılay’ın Afrin’e yardım konvoyu gönderdiği iddia etti.  6 Aralık 2017 Esed rejimi, Fırat’ın doğu yakasını DAEŞ’ten ele geçirdiğini bildirdi. Rusya Devlet Başkanı Putin, Fırat’ın iki yakasında DAEŞ’in varlığının elimine edildiğini açıkladı. ABD Pentagon sözcüsü, ABD’nin Suriye’deki askeri varlığı gerekli olduğu müddetçe devam edeceğini açıkladı. Doğu Guta’da Esed rejiminin düzenlediği bombardımanda 3 çocuğun öldüğü ve birçok kişinin yaralandığı aktarıldı. 7 Aralık 2017 Doğu Hama’da HTŞ ile DAEŞ arasında yaşanan çatışmalarda iki taraftada onlarca kayıp yaşandığı bildirildi. Rus Hava Güçleri, kuzeydoğu Hama’da ve güney Halep’te muhalefetin kontrol ettiği yerleri bombaladı. Ateşkes anlaşmasına rağmen, Esed rejimi güçleri Doğu Guta’da bulunan Ayn Terme beldesini bombaladı. Esed rejimin Ebu Kemal kuzeyinde DAEŞ’e karşı düzenlediği saldırılarına ilişkin yayımladığı görüntülerde Hizbullah militanları görüntülendi. 8 Aralık 2017 Der’a eyaletinde bulunan Tesil beldesinde, DAEŞ’e bağlı Halit Bin Velit Ordusu ÖSO ile işbirliği yapmakla suçlanan 3 kişiyi idam etti. Suriye’de muhalefetin kontrol ettiği bölgelerde, Trump’ın Kudüs’ü İsrail başkenti tanıma kararı protesto edildi. Rus Hava Güçleri, İdlib’in güneyinde bulunan Zarzor köyüne karşı sorti düzenledi. YPG güçlerinin, ABD menşeli silah teslimatı aldığı iddia edildi. 9 Aralık 2017 TSK’nin İdlib’e intikal operasyonu kapsamında 20 askeri aracı Daret İzze’ye varmak üzere İdlib’e giriş yaptığı bildirildi. Irak başbakanı Hayder Abadi, Irak hükümetinin güçleri Suriye-Irak sınırını kontrol ettiğini açıkladı. Rusya Savunma Bakanlığı, Rusya’ya ait Su-35 tipli uçağın, ABD F-22 tipli uçağı tarafından Suriye hava sahasında taciz edildiğini öne sürdü. İran’ın desteklediği Iraklı Şii milis lider Kays El-Hazali Suriye-Lübnan sınırını ziyaret ettiğini gösteren görüntüler yayımlandı. 10 Aralık 2017 Müzakerelerden çekilen Esed rejimi delegasyonu yeniden müzakerelere katıldı. Esed rejimi güçleri kuzey Hama’da önemli ilerlemeler kaydedebildi. Suriye Aşiretler ve Kabileler Birinci Kongresi İstanbul’da başladı. Fırat’ın doğusunda SDG-YPG ile DAEŞ arasında çatışmalar devam etti, DAEŞ 15 SDG savaşçısını öldürdüğünü iddia etti. Geçtiğimiz haftada DAEŞ örgütü Deyr ez Zor eyaletinde gerilemeye devam ederken, Doğu Hama’da HTŞ başta olmak üzere muhalif güçler saldırmaya devam etti. Esed rejimi Fırat’ın batı yakasını DAEŞ’ten tamamen alırken, SDG-YPG güçleri Fırat’ın doğusunda ilerlemeye devam etti. DAEŞ ise zaman zaman hem SDG-YPG milislerine hem de Esed rejimi ve yanlısı milislere (Hizbullah gibi) karşı saldırılarda bulundu. Öte yandan, Doğu Hama’da haftalardır süren HTŞ-DAEŞ çatışması geçen haftada iki tarafın onlarca kayıp yaşamasına neden oldu. HTŞ’nin saldırısından fırsat bulan Esed rejimi güçleri Kuzey Hama’da muhalefete karşı önemli ilerlemeler kaydedebildi. Bir önceki haftaya göre Doğu Guta’da daha az çatışma yaşandığı söylenebilir, bu bağlamda Esed rejimi ile bazı muhalif unsurlarla tahliye anlaşması varılmak üzere görüşmeler yapıldığı iddia ediliyor. İsrail ise geçen haftalarda olduğu gibi Esed rejimine ait ve stratejik öneme sahip yerler hedef almaya devam etti. Türkiye ise, 8 Ekim’den bu yanan sürdürdüğü İdlib’e intikal operasyonu suhuletle devam ettiği görülüyor. Sahada bu kanlı gelişmeler yaşanırken, 8. Cenevre müzakerelerinde Esed rejimin çekilmesinden dolayı geçen hafta ara verildi.

Saha raporu [27 Kasım – 3 Aralık 2017] / Suriye Gündemi 27 Kasım 2017  HTŞ, aralarında Sami El Ureydi’nin de bulunduğu birçok grubun liderini tutukladı. Esed rejimine ait uçakların Doğu Guta’da bulunan Duma beldesinde düzenlediği sortilerde onlarca ölü ve yaralı olduğu bildirildi. Doğu Humus’ta bulunan Suhne beldesine yerleşen Esed rejimi güçleri, DAEŞ tarafından düzenlenen bir bombalı saldırıya maruz kaldı, ondan fazla ölü ve yaralı olduğu aktarıldı. Afrin kuzeyinde bulunan YPG’e ait askeri noktaların hedef alındığı öne sürüldü. 28 Kasım 2017 Cenevre müzakereleri muhalefet delegasyonunun BM Suriye özel temsilcisi De Misture görüşmesi ile başladı Aralarında Ahrar’üş Şam’ın da bulunduğu 21 askeri grubun imzaladığı bir bildiride, 2. Riyad konferansını ve sonuçlarını eleştirdi. El Kaide örgütünün lideri Aymen El-Zevahiri yayımlanan bir ses kaydında HTŞ’yi ve lideri Ebu Muhammed El Cevlani’yi eleştirdi. Dara’da ÖSO grupları ile DAEŞ’e bağlı Halit bin Velit ordusu arasında çatışmalar yaşandı. 29 Kasım 2017   BM, 2017 yılının başından bu yana Suriye’de her gün 6500 kişinin evini terk etmek zorunda kaldığını duyurdu. Esed rejimi güçleri, Güney Halep’te muhalefetin elinde bulunan beldelere karşı taarruz başlattı. Deyr ez-Zor güneyinde bulunan Kuvreyye beledisi Esed rejimi tarafından ele geçirildiği iddia edildi. Batı Guta’da bulunan Beyit Cen beldesinin etrafından Esed rejimi güçleri ile muhalif gruplar arasında çatışmalar meydana geldi. 30 Kasım 2017 Suriye’de bulunan 400 ABD askerinin Suriye’den ayrılacağı açıklandı. Esed rejimi güçleri, Kuzey Hama’da başlattığı taarruzda muhalefetten iki köy alabildi. İdlib’ten Kuzey Hama’da DAEŞ’in mahsur kaldığı bölgeye ulaşamaya çalışan DAEŞ’in uyuyan hücresi HTŞ tarafından durduruldu. Ebu Umare grubu, Esed rejiminin bir askeri grubunu Humus-Tartus otoyolunda hedef aldığını duyurdu.  1 Aralık 2017 Dördüncü hafta olarak, Esed rejimin yaptığı yoğun bombardıman dolayı Dara şehrinde Cuma namazı kılınmaması karar verildi. HTŞ, Batı Guta’da bulunan Beyit Cen beldesinin yakınlarında Esed rejimine ait bir helikopter düşürdüğünü iddia etti. 3 subaydan oluşan mürettebatı öldüğü öne sürüldü. Doğu Guta’da Harasta’da bulunan ve muhalefetin eline geçen ‘Askeri Araçların’ komplekse saldırı geçen Esed rejimi güçlerinde 19 kayıp yaşandığı öne sürüldü. YPG’nin kontrol ettiği alanda yerel meclisler seçimi yapıldığı iddia edildi. 2 Aralık 2017 Şam’in Güneyinde Esed rejimine ait bir silah deposu, İsrailli düşünülen uçaklar tarafından hedef alındı. SDG-YPG güçleri, Deyr ez-Zor doğusunda bulunan Ebu Hamam beldesi DAEŞ’ten ele aldığını iddia etti. Doğu Guta’da devam eden Esed rejiminin devam eden bombardımanı 8 sivil hayatını kaybettiği iddia edildi. DAEŞ, Ebu Kemal civarında bir askeri uçağı düşürdüğünü iddia etti. 3 Aralık 2017 SDG-YPG Deyr ez-Zor eyaletini DAEŞ’ten temizlediğini açıklamasına rağmen, sahadaki kaynaklar çatışmalar birçok noktada devam ettiği iddia etti. ‘Aşiretler Savaşçıları’ adıyla Esed rejimine bağlı bir milis gücü Dara’da oluşturulduğu bildirildi. İdlib şehrinde meydana gelen bombalı araç saldırısında 4 kişi hayatını kaybettiği aktarıldı. Birinci Sahil Fırkası, Türkmen Dağında Esed rejiminin güçlerine ait bir askeri grubu hedef aldığını duyurdu. Geçtiğimiz haftada çatışmalar Deyr ez-Zor eyaletinin yanı sıra Şam’in Doğu ve Batısında yoğunlaştığı görülüyor. Esed rejimin saflarında kayıplar yaşandığı halde geçen aya göre daha az olduğu söylenebilir. Zira Ebu Kemal şehri DAEŞ’ten ele geçiren Esed rejimi güçleri, Ebu Kemal ile Deyr ez-Zor arasındaki hattını kontrol etmeye çalışıyor, büyük kayıplara rağmen, Esed rejimi DAEŞ’in gücünü henüz kıramadığı anlaşılıyor. Fırat’ın öbür tarafında ise, SDG-YPG güçleri DAEŞ’in elinde kalan beldeleri almaya çalışıyor. Her iki cephede, düzenlenen yoğun sortilerin neticesinde siviller içinde büyük kayıplar yaşanıyor. Öte yandan, çatışmazlık bölgeleri anlaşmasına rağmen Esed rejimi güçleri Doğu Guta’ya yönelik yoğun bombardımanını devam ettirdi. Kuşatma altında yaşayan sivillerin saflarında çok sayıda ölü ve yaralı olduğu bildiriliyor. Batı Guta’da ise, ilerlemeye çalışan Esed rejimi ile muhalif güçleri arasında çatışmalar yaşandı. Dara eyaletinde ise, muhalif güçleri hem Esed rejiminin yoğun hava bombardımanına hem de DAEŞ’e bağlı Halit bin velit grubun saldırısına maruz kaldı. İsrail, kendi tarafından ise, geçen hafta bir silah deposu hedef alarak, Suriye’de yaptığı ‘nokta ateşi’ taktiği devam ettirdi. Sahada bu kanlı gelişmeler yaşanırken, 8. Cenevre toplantısı beklentisiz başladı.

Saha raporu / Suriye Gündemi  20 Kasım 2017  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Suriye lideri Beşar Esed, Rusya’nın Soçi kentinde bir araya geldi. İdlib’te TSK’nın kurduğu gözlem noktası YPG tarafından havan topuyla hedef alındı, TSK karşılık vererek Afrin’deki YPG mevzilerini hedef aldı. İsrail güçlerinin, Kuneytra eyaletinde bulunan Hadar köyündeki Esed rejiminin mevzilerini hedef aldığı aktarıldı. Esed rejimi güçleri ile muhalefet güçleri arasında Şam’ın doğusunda ki Harasta beldesinde çatışmalar devam etti. 21 Kasım 2017 DAEŞ militanları Doğu Hama’da saldırıya geçip bazı köyleri ele geçirdiği iddia edildi. Dar’a’da bulunan Menşiye mahallesinde Esed rejimi güçleri ile ÖSO arasında çatışma yaşandı. Kuzey Hama’daki bazı rejim mevzileri, muhalif güçler tarafından Katyuşka füzeleri ile hedef alındığı bildirildi. Şam’ın doğusunda ki Harasta beldesinde devam eden çatışmalarda Esed rejimi saflarında kayıplar yaşandığı öne sürüldü. 22 Kasım 2017 Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin katılımıyla Soçi’de Üçlü Suriye Zirvesi gerçekleştirildi. Suriye Muhalefetinin Riyad’daki toplantısı Suudi Arabistan Dışişleri bakanı ve Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi De Mistura’nın katılımıyla başladı. İdlib’te bulunan Sivil Savunma yetkililerinden Vael Ömer’in suikast neticesinde öldürüldüğü iddia edildi. Muhalif güçler ile rejim güçleri arasında Güney Halep’te yoğun çatışmalar yaşandı. 23 Kasım 2017 Deyr ez Zor’da Rus hava güçlerinin düzenlediği sortilerde 13 sivilin hayatını kaybettiği ve onlarcasının yaralandığı iddia edildi. Esed rejimi güçleri ve yanlısı milislerin Deyr ez Zor’da bulunan Kuriye beldesini DAEŞ’ten ele geçirdiği bildirildi. Astana süreci kapsamında İdlib’te konuşlanmak üzere TSK’nin bir konvoyu daha İdlib’e giriş yaptığı bildirildi. Kuzey Hama’da muhalif güçlerin Esed rejimi güçlerine karşı TOW füzesi kullandığı görüntülendi. 24 Kasım 2016 DAEŞ’in Rakka’da bıraktığı iddia edilen mayınların patlaması sonucunda 15 sivilin hayatını kaybettiği rapor edildi. Esed rejiminin yoğun bombardımanı neticesinde Doğu Guta’da Cuma namazı kılınamayacağı duyuruldu. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi yayımladığı raporda, 6 yıldır devam eden çatışmalarda Suriye genelinde 340 bin kişinin hayatını kaybettiğini yayımladı. Suriye Muhalefeti delegasyonu başkanlığından istifa eden Riyad Hicab yerine Nasır Hariri getirildi. 25 Kasım 2017 Doğu Guta’da İHH’nın bakımını üstlendiği yetimhanenin bahçesine, Esed rejiminin hava saldırısı düzenlediği bildirildi. HTŞ’ye bağlı Hesba (dini polis) güçleri, İdlib eyaletinde Salkin’deki bazı dükkanlara baskın yaparak tütün ürünlerine el koyduğu iddia edildi. Doğu Guta’da Esed rejimi ile muhalif güçler arasında çatışmalar devam etti, Esed rejimi güçlerinin Cuber mahallesine saldırıya geçtiği aktarıldı. Doğu Humus ve Doğu Hama’da Esed rejimi güçleri ile DAEŞ arasında devam eden çatışmalarda son 24 saatte 12 rejim askeri öldürüldüğü öne sürüldü. 26 Kasım 2017 Esed Rejiminin Doğu Guta’da düzenlediği saldırı neticesinde 19 sivil hayatını kaybetti, son iki haftada 100’ü aşkın sivilin hayatını kaybettiği rapor edildi. Esed Rejimin saldırılarına karşılık olarak muhalif güçlerin Şam’da Esed kontrolünde ki mahalleleri havan topuyla hedef aldığı, maddi hasarların yanı sıra 4 kişinin yaralandığı iddia edildi. SDG-YPG kontrolünde Menbic Askeri Konseyi başkanının, suikaste uğradığı iddia edildi. Ebu Kemal’in kuzeyinde DAEŞ’in elinde bulunan Şufa beldesinin hava saldırıları ile hedef alındığı, aralarında 20 çocuk ve 60’a yakın sivilin hayatını kaybettiği bildirildi. Geçtiğimiz hafta siyasi ve diplomatik arenada önemli gelişmeler yaşanmış olsa da, bir önceki haftalarda olduğu gibi Suriye’nin birçok noktasında yapılan sortiler neticesinde çok sayıda sivil kayıpları yaşandı. Esed’ın Putin ile Soçi’de görüşmesi ile başlayan hafta, 22 Ekim’de Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin katılımıyla Soçi’de Üçlü Suriye Zirvesi gerçekleştirildi. Astana sürecinin devamı netliğinde yorumlanan zirve, Suriye krizinin siyasi çözümü için dönüm noktası teşkil edeceği öne sürüldü. Aynı zamanda bazı itirazlara rağmen Riyad’da toplanan Suriye siyasi muhalefeti, gelecek Cenevre müzakereleri için yeni bir delegasyon seçti. İstifa eden Riyad Hicab yerine Nasır Hariri’nin delegasyonun başkanlığına getirildiğini duyurdu. Bu önemli siyasi gelişmelere rağmen sahada sivil kaybının devam ettiği görülüyor. Esed Rejiminin Doğu Guta’da düzenlediği saldırılar neticesinde son iki haftada 100’ü aşkın sivilin hayatını kaybettiği rapor edildi. Öte yandan hem Rus hava güçleri hem de ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyonun DAEŞ’e karşı Deyr ez Zor’da düzenlediği sortilerde büyük sivil kaybı yaşandığı, kayıpların ise en çok yerinden edilen (göçe zorlanan) insanlar olduğu bildirildi. Yakınlaştırmak için tıklayın    

Saha Raporu / Suriye Gündemi 13 Kasım 2017 Halep’in batısında bulunan ve muhalefetin elinde olan Atareb beldesi Rus uçakları tarafından hedef alındı. 40’dan fazla sivilin hayatını kaybettiği 60’a yakın sivilin yaralandığı bildirildi. DAEŞ, Ebu Kemal’in yakınlarında bulunan Hamdan hava üssündeki rejim güçlerine karşı bombalı araç saldırı düzenledi. 20’e yakın askerin öldürdüğü söylendi. İdlib şehrinde meydana gelen patlamada aralarında iki çocuk ve birkaç kişi yaralandı. Deyr ez Zor doğu taraflarında ilerlemeye devam eden SDG-YPG güçlerinin Şehil beldesini ele geçirdiği iddia edildi. 14 Kasım 2017  Ateşkes anlaşması yapılmasına rağmen, HTŞ ile Zengi Hareketi arsandaki çatışmalar devam etti. Dera yakınlarında meydana gelen patlama neticesinde bir ÖSO liderinin, iki refakatçi ile beraber öldürüldüğü bildirildi. Ahrar uş Şam, Doğu Guta’da bulunun ve Harasta beldesinin yakınlarında yer alan ‘Askeri Araçlar Genel Müdürlüğüne’ karşı saldırıya geçti. Hatay Vali Yardımcısının İdlib şehrini ziyaret ettiği aktarıldı. 15 Kasım 2017 SDG sözcüsü Talal Selo’nun, örgütten ayrıldığı ve Türkiye’ye getirildiği iddia edildi. Kasım ayının ilk yarısında, çoğu Ebu Kemal bölgesinde 40’a yakın Şii milisin Suriye’de öldürüldüğü rapor edildi. Esed rejiminin Doğu Guta’ya karşı düzenlediği yoğun bombardımanda 3 sivil hayatını kaybederken, çok sayıda yaralı olduğu bildirildi. El-Bab’ta Daeş’ten kalan patlayıcı maddenin infilak etmesi neticesinde 3 çocuğun hayatını kaybettiği bildirildi. 16 Kasım 2017  Doğu Guta’da saldırıya geçen Ahrar uş Şam Hareketi rejim güçlerine karşı ilerleme kaydetti. Kuzey Humus’ta rejim güçleri ile muhalif gruplar arasında çatışma yaşandı. Rus Hava Güçlerinin Halep’in güney kırsalını hedef aldığı öne sürüldü. SDG-YPG kontrolünde bulunan Menbic beldesinde Esed rejimini destekleyen araba konvoyu görüldüğü aktarıldı. 17 Kasım 2017 HTŞ ve Zengi Hareketi’nin arasında, günlerdir devam eden çatışmaların durdurulması için, ateşkes anlaşmasına varıldığı duyuruldu. Kuzey Hama cephesinde ilerlemeye çalışan Esed rejimi güçleri, muhalif güçler tarafından püskürtüldü. Rejime ait bir tankın TOW ile vurulduğu görüntülendi. Deyr ez Zor doğusunda düzenlenen bombalı araç saldırısında 15 ölü ve 35 yaralı olduğu bildirildi, saldırının arkasında DAEŞ olduğu iddia edildi. Kuzey Hama’da bulanan bazı köylerin (Ebu Dali gibi) sakinleri, Esed rejiminin yoğun bombardımanından dolayı İdlib’e göç etmek zorunda kaldı. 18 Kasım 2017 Esed rejimi güçleri Doğu Guta’yı hedef almaya devam ediyor, düzenlenen saldırılarda onlarca ölü ve yaralı olduğu öne sürüldü. Doğu Guta’da Ahrar uş Şam ile rejim güçleri arasında çatışmalar sürerken, Faylak El-Rahman, Esed rejimi güçlerinin Cuber’e karşı düzenlediği saldırıyı püskürttüğünü duyurdu. El Bab’ta meydana gelen bombalı araç saldırısında ölü ve yaralıların olduğu bildirildi. Esed rejiminin, muhalif güçleri ile kuzey Hama’da devam eden çatışmalarında 30’a yakın askerin öldüğü rapor edildi. 19 Kasım 2017 Esed rejimi Ebu Kemal şehrini DAEŞ’ten aldığını duyurdu. TSK’nin İdlib’e intikal operasyonu kapsamında yeni askeri konvoyun İdlib’e girdiği bildirildi. Esed rejimi güçleri Doğu Guta’da bulunan Duma beldesini küme bombalarıyla vurduğu öne sürüldü. Dört gün içinde 45 kişinin öldüğü ve 300’e yakın sivilin yaralandığı aktarıldı. Deyr ez Zor’un güneyinde bulunan beldeleri kontrol etmeye çalışan Esed rejimi güçleri ile DAEŞ arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Atareb beldesinde Rus hava saldırısında yaşanan katliamla başlayan hafta, Esed rejiminin Doğu Guta’ya karşı düzenlediği saldırılar ve neticesinde yaşanan sivil kayıpları devam etti. Ahrar uş Şam’in rejim güçlerine karşı başlattığı taarruz ile, Esed rejimin intikam isteğini daha da arttığı görülüyor. Öte yandan, Esed rejimi Ebu Kemal şehrini geçen hafta kontrol ettiğini ilan etse de, bu hafta içerisinde de şehirde çatışmalar devam etti. Haftanın sonuna doğru Esed rejimi güçleri ve yanlısı milisler büyük kayıp vererek şehrin kontrolünü sağladığı söylenebilir. İdlib’te ise, Nureddin Zengi ile HTŞ arasında yaşanan çatışmalar ateşkesle sonlandırılırken, İdlib bölgesinde ve Fırat Kalkan Hareketinin alanında bombalı saldırılar yaşandı. Kuzey Hama’da, HTŞ başta olmak üzere muhalif gruplarla Esed rejimi güçleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Esed rejimi ilerleme kaydedemedi. Esed rejiminin yoğun bombardımanı neticesinde Kuzey Hama’da sivillerin yerlerinden edildiği ve İdlib’e sığınmak zorunda kaldığı görülüyor. Bütün bu gelişmeler sürerken, TSK’nin İdlib’e intikal operasyonunun sühuletle devam ettiği anlaşılıyor. Ayrıca Hatay Vali Yardımcısı İdlib’te ziyaretlerde bulunarak önemli bir gelişmeye imza attı.

Saha Raporu / Suriye Gündemi 6 Kasım 2017 Ebu Kemal şehrine ilerlemeye çalışan Esed rejimi güçleri, DAEŞ militanlarıyla şiddetli çatışmalar yaşıyor. Menbiç’te SDG-YPG’ye karşı protesto ve grev düzenlenmesinin ardından, asayiş güçleri şehirde 150’ye yakın genci tutukladığı bildirildi. Rus haber ajansına göre, dört Rus muhabiri Deyr ez zor’da meydana gelen patlama sonucunda yaralandı. DAEŞ militanları, Deyr ez zor’un güneyinde bulunan Muhasan şehrinde Esed rejimin saflarında savaşan milislere karşı düzenlediği operasyonda 34 militanın öldürüldüğünü bildirildi. 7 Kasım 2017 Üç senenin ardından Hasake-Şam hattında otobüs seferleri yeniden düzenlenmeye başlandı. Doğu Guta’da bulunan Sahba beldesinin Esed rejimi güçleri tarafından hedef alınmasının neticesinde, 5 sivilin hayatını kaybettiği rapor edildi. Kuzey Hama’da Esed rejimi güçleri ile muhalif gruplar arasında çatışma yaşandı, Rus hava güçleri Esed rejimi güçlerine hava desteği sağladığı bildirildi. Doğu Halep bölgesinin Rus Hava Güçleri tarafından yoğun bir şekilde bombalandığıaktarıldı. 8 Kasım 2017 HTŞ’nin Nureddin Zengi Hareketinin Kuzey İdlib’teki bazı mevkilerine saldırı düzenlemesinin ardından iki grup arasında çatışmalar yaşandı. Esed rejimi, Doğu Guta’da kuşatılmış Harasta beldesinin bombalamasında napalm bombaları kullandığı öne sürüldü. Ebu Kemal’a doğru ilerlemeye çalışan Esed rejimi güçlerinin düzenlediği yoğun hava saldırıları sonucunda sivillerin hayatını kaybettiği aktarıldı. SDG-YPG güçleri, Haseke eyaletindeki DAEŞ’in elinde bulunan son beldeleri ele geçirdiğini ve böylelikle DAEŞ’in Haseke’de varlığı kalmadığı iddia etti. 9 Kasım 2017 Suriye resmi haber ajansı SANA, Esed rejimi ordusunun Ebu Kemal şehrini DAEŞ’ten aldığını iddia etti. Yerel kaynaklar tarafından çatışmaların devam ettiği öne sürüldü. Esed rejimi ile ÖSO Ceyş’ül İzze grubu arasında Kuzey Hama’da çatışmalar yaşandı, Ceyş’ül İzze grubu saflarında kayıplar yaşandığı aktarıldı. Şam’ın merkezine düşen iki roket neticesinde iki sivilin yaralandığı bildirildi. Kuzey Humus’ta Esed rejimi güçleri ile muhalif grupları arasında çatışma yaşandı. 10 Kasım 2017 DAŞ militanları düzenledikleri karşı saldırıda Ebu Kemal şehrinin yarısını yeniden kontrol ettiğini iddia etti. Cuma namazı sonrasında Urm beldesinde düzenlenen ve HTŞ ile Zengi grubu arasında devam eden çatışmayı kınayan protestoya ateş açıldı. Saldırının HTŞ tarafından yapıldığı iddiası HTŞ tarafından yalanlandı. Dara’daki muhalefetin kontrol ettiği alanlarda bulunan Şer’i heyetler, camilerin Esed tarafından hedef alınması korkusuyla Cuma namazı kılınamayacağını duyurdu. Hama’nın kuzey doğusunda düzenlenen hava sortilerinde 12 HTŞ militanının hayatını kaybettiği bildirildi. 11 Kasım 2017 İsrail, Esed rejimi tarafından kullanılan Rus menşeli İHA’nın Golan tepelerinde düşürdüğünü duyurdu. Ürdün Enformasyon Bakanı, Ürdün-Rusya-ABD arasında anlaşmaya varılarak Suriye’nin güneyinde de-eskalasyon (çatışmazlık) bölgesi oluşturulmasına karar verildiğini duyurdu. Halep’in batısında HTŞ ile Nurettin Zengi hareketi arasında çatışmaların devam ettiği bildirildi. Esed rejimi güçleri, HTŞ’nin kuzey Hama’da bulunan Maharda elektrik santralına karşı başlattığı taarruzu püskürttüğünü öne sürdü. 12 Kasım 2017 Çatışmazlık bölgeleri uygulaması kapsamında Uluslararası Halep-Şam Otoyolu’nun ticari araçlar için tekrar açıldığı duyuruldu. Rus Hava Güçlerinin Deyr ez zor’da düzenlediği hava saldırıları sonrasında Cuma gününden itibaren aralarında 20 çocuğunda bulunduğu 50 sivilin hayatını kaybettiği rapor edildi. Esed rejimi üç gün önce ele geçirdiğini duyurduğu halde, Ebu Kemal şehrinde DAEŞ ile çatışmaların devam ettiği aktarıldı. SDG-YPG güçleri Deyr ez zor’un doğusunda ilerlemeye devam ediyor. Geçtiğimiz hafta da Esed rejimi ile DAEŞ militanları arasında Ebu Kemal’de çatışmalar sürerken, HTŞ ile muhalif Nurettin Zengi grubu arasında süregelen çatışmalar devam etti.  Doğu Guta’da ve Deyrizor’da insani şartların giderek daha da kötüleştiği görülüyor. Ebu Kemal şehrini alabilmek için SDG-YPG ile yarışa giren Esed rejimi güçleri Ebu Kemal’i ele geçirdiğini ilan ettiği halde, şehirde DAEŞ militanları çatışmaların devam ettiğini bildiriliyor. Öte yandan, rejim cephelerinde büyük oranda sakinlik yaşanırken, muhalif gruplar arasında çatışmalar çıktı, geçtiğimiz hafta da batı Halep bölgesinde HTŞ ile Zengi hareketi arasında çatışmalar devam etti. Başka önemli gelişme ise, otoyolların tekrar açılması oldu, üç senenin ardından Hasake-Şam hattında otobüs seferleri yeniden düzenlenmeye başlanırken, Çatışmazlık bölgeleri uygulaması kapsamında İdlib eyaletinden geçen ve 2012 yılında kapatılan Halep-Şam uluslararası otoyolu ticari araçlara yeniden açıldı. Suriye güneyinde ise uzun zamandır devam eden müzakerelerin sonunda, Ürdün-Rusya-ABD arasında üçlü anlaşmaya varılarak Suriye’nin güneyinde de-eskalasyon (çatışmazlık) bölgesi oluşturulmayı karar verildiği duyuruldu.

  Saha Raporu / Suriye Gündemi 30 Ekim 2017 İki gün sürmesi planlanan 7. Astana toplantısı Kazakistan’ın başkentinde başladı. BM, 13 milyon Suriyelinin acil yardımlara muhtaç olduğunu duyurdu. Esed rejimi, Kuzey Hama’da bulunan Latamne beldesini bombaladığı iddia edildi. TSK’nin İdlib’e intikal operasyonu suhuletle devam ediyor. 31 Ekim 2017 Deyrizor’un doğusunda ilerlemeye devam eden SDG-YPG güçleri, Habur nehrin güneyinde Daeş’ten dört köy daha ele geçirdiğini duyurdu. Dört ay ardından Doğu Kalamun’da kuşatma altında bulunan Ruhaybe beldesine insani yardımlar taşıyan sekiz adet TIR girebildi. Rusya Savunma Bakanlığı, Akdeniz’in doğusunda görev yapan Velikiy Novgorod denizaltısının Suriye’nin Deyrizor’de bulunan Daeş mevzilerini hedef aldığını duyurdu. Esed rejimin Doğu Guta’da düzenlediği hava saldırılarda aralarında 6 çocuk onlarca sivil yaralandığı bildirildi. 1 Kasım 2017 HTŞ’dan ayrılan Ceyş’ul Ahrar grubunun liderlerinden Ebu Salih Tahhan’ın HTŞ’nin düzenlediği suikasta maruz kaldığı iddia etti. Salih Tahhan yaralanmadan kurtulduğu belirtildi. ÖSO Hamza Fırkası, kuzey Halep’te bulunan askeri okulunu Geçici Hükümetine devrettiğini duyurdu. Humus’un güneyinde bulunan Hasiye Sanayii Mahallesindeki bir hedef İsrail’e ait bir uçak tarafından bombalandığı bildirildi. Kıyam Hareketi, SDG-YPG’e ait Menbiç askeri konseyinin başkanına karşı suikast düzenlediğini duyurdu. Konseyin başkanı Ebu Adel ağır şekilde yaralandığı bildirildi. 2 Kasım 2017 Suriye İnsan Hakları Network’un yayılmadığı rapora göre 2017 yılın başından Suriye genelinde 9038 sivil hayatını kaybetti. HTŞ, İdlib güneyinde ilerlemeye çalışan Esed rejimin güçlerinin taarruzunu püskürttüğünü ve saflarında kayıp verdirdiğini duyurdu. HTŞ desteklediği düşünülen Suriye Kurtarma Hükümeti İdlib’te kurulduğu ilan edildi. Kuzey Humus’ta bulunan altı askeri muhalif grubu ‘Ceyş Humus’ adı altında bir araya geldiğini duyurdu. 3 Kasım Esed rejimi güçleri ve yanlısı milisler, Deyrizor şehrini Daeş’ten tamamıyla ele geçirdiği bildirildi. Reuters Haber Ajansı’nın yaptığı haberine göre, ABD’den bir yetkili önceki günlerde Şam’da Suriye Ulusal Güvenlik Konseyi’nin başkanı Ali Memluk ile görüştü. Rus hava güçleri, Ebu Duhur havaalanına karşı 15’den fazla sorti düzenlediği rapor edildi. Batı Kalamun’da bulunan muhalif gruplar Esed rejime karşı operasyon başlattı. Gruplar, rejim güçlerine karşı ilerlemeye kaydettiği görülüyor. 4 Kasım 2017 Beyaz Baretliler adlı sivil savunma birlikleri, İdlib’te Ma’rat-ul Numan beldesinin güneyinde Esed rejimin üç sene önce işlediği düşünülen ve içinde 63 ceset bulunan bir toplu mezarı ortaya çıkarttı. Kuneytra eyaletinde bulunan Hadar beldesinde Esed rejimi ile muhalif gruplar arasında çatışmalar devam ediyor. Esed rejimi yanlısı milislere karşı bombalı araç saldırısı düzenlendiği iddia edildi. Rus silahlı kuvvetleri, Daeş’in Ebu Kemal’deki mevkilerini hem havadan hem de denizaltısı araçlarından hedef aldığını duyurdu. HTŞ’nin dört militanı İdlib’te bir suikast operasyonu neticesinde öldürüldüğü bildirildi. 5 Kasım 2017 Esed rejimi güçleri ile Daeş militanları arasında Deyrizor’da devam eden çatışmalarda son iki günde yetmişe yakın sivilin hayatını kaybettiği öne sürüldü. SDG-YPG kontrolünde Menbiç şehrinde, zorla askere almaya karşı grev ve protestolar düzenlendiği bildirildi. Hama Kuzeyinde bulunan ve kısa süre önce HTŞ’nin eline geçen Ebu Dali beldesini Esed rejimi tarafından yoğun bir şekilde bombalandı. Güney Hasake’de ve Doğu Deyrizor’da ilerlemeye çalışan SDG-YPG güçleri, yoğun hava desteğe rağmen son günlerde yavaş ilerlediği görülüyor. Geçtiğimiz hafta 8 Ekim’de başlayan TSK’nın İdlib’e intikal operasyonu suhuletle devam ederken, SDG-YPG ve Esed rejimi güçleri sivillerde büyük kayıplar yaşanmasına göz yumayarak Daeş’e karşı ilerlemeye devam etti. SDG-YPG bölgelerinde ise, özellikle Menbiç ve etrafında YPG’e karşı hem grev ve protesto hem de suikast düzenlendiği bildirildi. Deyrizor şehri tamamıyla Daeş’tan ele geçiren Esed rejimi ve yanlısı milisler, Irak sınırında bulunan Ebu Kemal şehrine ulaşmak için SDG-YPG ile yarışa girdi. Daeş’e karşı yapılan gerek hava saldırılarında gerekse taarruzlarda büyük sivil kaybı yaşandığı bildiriyor. Öte yandan İdlib’te son zamanlarda artan suikast operasyonları devam ettiği görülüyor, İdlib’in güneyinde ise rejim ile HTŞ arasında çatışma yaşandı, fakat cephe hatları büyük oranda değişmedi. İdlib’te başka önemli gelişme ise, HTŞ’nin desteklediği düşünülen ‘Kurtarma Hükümeti’ ilan edilmesi oldu, hükümet 11 bakanlıktan oluşacağı duyuruldu. Doğu Guta’da kuşatılmış muhalif bölgelere karşı saldırmaya devam eden Esed rejimi, Batı Guta’da muhalefetin başlattığı operasyonun karşısında az da olsa gerildiği görülüyor.