Analiz-Haber / Suriye Gündemi

Esed rejiminin Rusya’nın Suriye’ye 2015 yılı sonundaki aktif müdahalesiyle mevzi kazanımlar elde ettiği bir dönemde, Halep’te muhaliflere yönelik yoğun saldırılar başlatılırken, rejim 2016 Şubat ayında kritik bir ilerleme sağlayarak Başköy-Rityan yönünden Nubl-Zehra’ya ulaşmayı başardı. Muhaliflerin Azez koridoruyla bağlantısını kesen bu hamleyle birlikte, muhaliflerin elinde Halep’e ulaşan tek yol olarak Kastello kalmıştı. Rus hava güçleri ve rejim uçaklarının son aylarda yoğun bombardıman düzenlediği kuzey-batı Halep’e yönelik karadan sıklıkla tekrarlanan ve Şii milislerin katıldığı saldırı dalgaları muhaliflerce bir çok kez püskürtüldü. Buna karşın hava saldırıları ve bombardıman hiç durmazken, özellikle Haziran ayının sonu itibariyle rejim güçleri bölgede ilerleme sağlamaya başladı. Mella mezrası yönünden Kastello’ya uzanan bölgede yoğun saldırılar düzenleyen rejim güçleri, 7 Haziran itibariyle Kastello yoluna 1 km kadar yaklaşıp bölgedeki stratejik bir tepeyi ele geçirerek yolu atış menziline aldı ve efektif bir biçimde muhaliflerin kontrolündeki Halep’in merkeziyle dış dünyanın bağlantısını kesti. Şehir içerisinde yaklaşık 400 bin kişi kuşatma altına alındı. Muhaliflerse karşı saldırılarla kuşatmayı önlemeye çalışıyor. Rejim, henüz fiziksel olarak Mellah mezrasından Beni Zeyd-Liyramun’a ulaşamadığı için kuşatmayı tamamlamış değil. Buna karşın şehre giden tek yol Kastello, rejimin atış menzilinde bulunuyor ve şehre giriş çıkış yapılamıyor.

Rejimin son saldırı dalgası

Son aşaması 25 Haziran 2016’da başlayan rejimin Kastello yoluna ulaşma girişimleri, yoğun Rus hava bombardımanı ve karadan yapılan bombardımanla kuzeyde Mellah mezrası yönünden, daha batıda ise Zehra-Halidiye yönünden başlatılan taarruzla yenilendi. Mevzi ilerlemeler kaydetmeyi başaran rejim güçleri, aynı zamanda havadan çevredeki Kefer Hamra, Hıreytan gibi bölgelerin yanı sıra Kastello yolu çevresine yoğun hava bombardımanı düzenledi. Bölgede çatışmalar yaşanırken Rus uçakları yalnızca 5 saat içerisinde bölgeye 60’ın üzerinde hava saldırısı gerçekleştirdi.

26 Haziran’da rejim güçleri ve Şii milisler muhaliflerin Mellah’ta bulunan hatlarında ilerleme sağlarken, 28 Haziran’da el-İsamat ve Arab Sallum bölgelerinin de dahil olduğu Mezrat Mellah’ın yarısını ele geçirdi. Aynı gün batı hattında Halidiye’den Liyramun ve Beni Zeyd bölgesine ulaşan rejim güçlerine, yoğun Rus hava bombardımanı eşlik etti.

29 Haziran’da aralarında el-Nusra Cephesi ve Nureddin Zengi Tugayı’nın da bulunduğu muhalif gruplar karşı saldırıya geçerken, bölgede 1 bomba yüklü araç saldırısı düzenlendi. Rejimin Mellah mezrasında ilerlediği noktalar geri alınırken, el-Nusra tarafından Beni Zeyd yönünde düzenlenen bombalı saldırıyla bazı mevziler muhaliflerce geri alındı. Mellah mezrasında muhalifler İsamat ve Arab Sallum’a tekrar ulaşırken, Kastello yolunu güven altına aldı. Buna karşın tekrar başlayan yoğun Rus hava bombardımanı ve karadan Şii milislerin düzenlediği saldırıyla 30 Haziran’da rejime bağlı güçler tekrar Mellah’taki mevzileri geri aldı.

3 Temmuz’da rejim güçleri Mellah mezrasının güneyine kadar inerken, Kastello yoluna 2 km mesafe kadar yaklaştı. Aynı anda Liyramun yönünde saldırmaya devam eden rejim güçleri, Şibeyb Fabrikası ve bazı binaları ele geçirdi. Rusya’ysa bölgedeki mevzilere yönelik hava bombardımanının yanı sıra, güdümlü füze saldırısı düzenledi. 4 Temmuz’da muhalifler Mellah’ta kaybedilen mevzileri geri almak için saldırsa da, şiddetli çatışmaların ardından muhalifler geri püskürtüldü ve Mellah mezrasının yüzde 65’i rejim kontrolüne girdi. 7 Temmuz’daysa rejim güçleri Mellah’ın güney kısımlarını da ele geçirerek Kastello yoluna 1 km mesafe kadar yaklaştı ve yolu gören bir tepeyi ve camiyi ele geçirdi. Muhaliflerin kontrolündeki bölgelere ulaşan rejim Halep yolunu efektif olarak kesti.

8 Haziran’da Şeyh Maksud bölgesinden bu kez YPG saldırıya geçerek Kastello yakınlarındaki Gençlik Kompleksi’ne saldırdı. YPG saldırısına Rus hava saldırıları destek sağlarken, muhalifler kuzeyden rejim, güneyden YPG ateşi arasında kaldı. Aynı gün rejim güçleri Kastello yoluna 250-300 metre kadar yaklaştı.

9 Haziran’da el-Nusra Cephesi’nin 2 bomba yüklü araç saldırısıyla birlikte Halepli grupların yer aldığı Fetih Halep koalisyonu bir karşı saldırı başlattı ve Kastello yolu yakınlarındaki bazı mevzileri geri almayı başardı. Buna karşın rejim Beni Zeyd ve Liyramun yönündeki baskısını sürdürmeye devam etti. Muhaliflerin karşı saldırısı yetersiz kalırken, Kastello yolu üzerindeki rejimin ateş üstünlüğü ortadan kaldırılamadı. Rejim henüz fiziksel olarak Halep’teki muhalif varlığını tam olarak kuşatma altına alamadıysa da, özellikle atış menziline aldığı Kastello yoluyla şehir içerisindeki muhaliflerin dış dünyayla bağlantısı büyük oranda kesildi.

Kuşatmanın muhtemel sonuçları

Hali hazırda muhaliflerin Halep merkezde hakim olduğu bölgelerde 400 bin sivilin yaşadığı tahmin edilirken, kuşatmanın tamamlanmasıyla birlikte bölgede büyük bir insani trajedinin yaşanabileceği sanılıyor. Rejimin özellikle Şam çevresi ve kuzey Humus, güney Hama hattında kuşatma altında tuttuğu bölgelerde şimdiye kadar yüzlerce insan açlıktan ölürken, 400 bin kişinin bulunduğu Halep’te benzer bir kuşatma halinde çok sayıda ölümün yaşanma ihtimali bulunuyor.

Suriye iç savaşındaki en geniş ve uzun cephe hatlarının yer aldığı cephelerin başında gelen Halep’te, kuşatmayla birlikte rejimin şehir merkezinde ilerlemek isteyebileceği göz önünde bulunduruluyor. Uzun süreli kuşatma ve yoğun hava bombardımanlarıyla muhalif bölgeleri yıldırma savaşı yürüten rejim güçleri, Halep’te benzer bir taktikle muhalif bölgeleri ele geçirmeye çalışabilir. Buna karşın savaş boyunca uzun süredir tahkim edilmiş hatlarla çevrili Halep’te rejimin muhalif bölgeleri kuşatması halinde bölgede muhaliflerin en azından bir kaç yıl dayanabileceğini ön görebilmek mümkün. Rejiminse bölgede kısa sürede kesin bir zafer elde etmesi zor. Buna karşın söz konusu hamleyle rejimin(Rusya ve İran’ın) uluslararası görüşmelerde elini güçlendirmeye çalıştığı da unutulmaması gereken bir diğer husus.

Bütün bu gelişmelere karşın muhaliflerin özellikle son dönemlerde güney Halep’te sağladığı ilerlemelerin rejimin şehri kuşatma planlarını boşa çıkarabileceği söyleniyor. Fetih Ordusu’nun yürüttüğü stratejiye göre güney Halep’teki ilerlemeye devam edilerek Han Tuman-Raşidin’den Hamadaniye aşılarak Ramuse hattını yarmak ve güney Halep merkeze ulaşabilmek mümkün. Rejimin ve özellikle İran liderliğindeki Şii milislerin bölgede Fetih Ordusu’na karşı büyük kayıplar yaşaması, tutulması zor olan dar Mellah Handerat hattının aksine, güney Halep’te manevra şansının daha yüksek bu bölgede muhtemel muhalif ilerleyişine zemin hazırlayabilir.

Hali hazırda bölgedeki önemli bir çok mevziyi ele geçiren Fetih Ordusu, el-Hadir hariç Rus saldırısıyla birlikte rejimin sağladığı ilerleyişi büyük oranda geri çevirmiş bulunuyor.

Tüm bu gelişmelerin yanı sıra, Mellah mezrası, Kastello yolunda yaşanan gerilemenin Halepli grupların ağırlıklı olduğu Fetih Halep koalisyonuyla İdlib ağırlıklı Fetih Ordusu arasında çatlak oluşturduğu iddia ediliyor. Fetih Ordusu’nun Mellah hattını ve Kastello yolunu savunmanın doğru bir strateji olmadığı yönündeki ısrarlarına karşın, Fetih Halep koalisyonunun bölgedeki savunma savaşını sürdürmekte ısrarlı olduğu öne sürülüyor. Buna karşın Fetih Ordusu’nun daha farklı strateji ve taktiklerle rejim güçlerine karşı savaşılması gerektiği tekliflerinin kabul görmediği anlaşılıyor. Mellah mezrasının düşüşüyle birlikte, Fetih Ordusu’nun güney Halep’te kendi stratejisini uygulamaya sokacağı düşünülüyor. Büyük oranda Halep içerisinde yer alan gruplardan oluşan Fetih Halep koalisyonununsa, Halep şehir merkezi ve kuzey batı hattında rejime karşı savunma savaşı ve ana hatlarda karşı taarruz ağırlıklı bir stratejiye ağırlık verdiği görülüyor. Bu bağlamda, önümüzdeki haftalar ve ayların, Halep’teki resmi daha net olarak ortaya koyacak gelişmelere gebe olduğu aşikar.