Profil / Suriye Gündemi
Son zamanlarda Suriye’deki Kürt siyasetinde ağırlıklı olarak PYD-YPG hakim olmuş olsa da, sahada bundan başka Kürt aktörler de mevcuttur. Bu aktörler her ne kadar uluslararası toplumun desteğini alan PYD’ye karşı zayıf kalsa da, PYD-YPG’nin bütün Kürtleri temsil ettiği iddiasına karşı bir meydan okuma teşkil etmektedir.
Aslında Mart 2011’de Suriye’de halk ayaklanmasının başlamasının ardından Kürt halkı Deraa ve Humus kadar aktif olmamasına rağmen, ayaklanmaya katılmıştır. Bu anlamda Ayn el-Arab(Kobani) ve Amude’de 1 Nisan 2011 tarihinde rejime karşı protestolar düzenlenmiş, tarihsel olarak baktığımızdaysa, bu protestolar ayaklanmaların ilk günlerinde yaşanmıştır. Nitekim Halep gibi şehirler halk ayaklanmasına aylar sonra katılmıştır.
Protestolara karşın Esed rejimi iki yönteme başvurmuştu. Bir yandan 5 Nisan 2011 tarihinde Kürt aşiret liderleriyle bir araya gelen Beşşar Esed, vatandaşlığı olmayan Kürtlere vatandaşlık sözü verdi. Öte yandan Kürtler arasında ayaklanmaya aktif olarak katılan kimseleri tasfiye operasyonları başlattı. Bu bağlamda 7 Ekim 2011’de ayaklanmaya açık bir şekilde destek veren Mişel Temmo suikastla öldürüldü.
Bir sonraki aşamada Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı kuzey Suriye şeridinden Esed rejimi güçlerini çekerken, bu bölgelere PYD-YPG hakim oldu. Esed rejimiyle işbirliği yaptığı öne sürülen PYD-YPG’ye karşı düzenlenen gösterilen bastırılmış, diğer Kürt siyasi partilerinin liderlerine ve üyelerine baskı uygulanmıştır. PYD-YPG Kürt ağırlıklı bölgelerde kontrol kurmada başarılı olsa da, Suriyeli muhalefeti içerisinde başka Kürt gruplar da varlığını sürdürmeye devam etmiştir.
Kürt İslami Cephesi: 2013 yılında Afrinli Ebu Abdullah el-Kurdi liderliğinde kurulmuştur. Suriyeli muhaliflerin saflarında yer alan grup, Minneg askeri havaalanı üssü operasyonu gibi Esed rejimine karşı bir çok operasyona katılmıştır. Askeri faaliyetleriyle birlikte Kürt köylerinde bazı sosyal faaliyetlerde (yardım dağıtımı, dini kurslar düzenleme gibi) bulunmuştur. Asker sayısının bine ulaştığı tahmin edilen Kürt İslami Cephesi, Aralık 2014’te Liva el-Hak ve Ahrar el-Şam ile bir araya gelerek ‘İslami Ahrar el-Şam Hareketi’ni kurmuştur. Halihazırda Kürt İslami Cephesi Ahrar el-Şam Hareketi altında bulunmaktadır.
Cebhet el-Ekrad (Kürt Cephesi): Liderliğini Hacı Ahmed Kurdi’nin yaptığı, Halep ve Rakka kırsalında varlık gösteren Kürt Cephesi, ÖSO altında Ocak 2013’te kurulmuştur. Başta diğer muhalif gruplarla hareket eden grubun PYD’nin bir uzantısı olduğu ileri sürülürken, bu ilişki sebebiyle 16 Ağustos 2013 tarihinde ÖSO Halep Askeri Konseyinden ihraç edilmiştir. Kuzey Halep’te bazı müttefik gruplar edinen Kürt Cephesi, el-Nusra tarafından elimine edilen Hazm Hareketi ve Maruf’a bağlı bazı kişilerle Mayıs 2015’te Ceyş Suvvar’ı kurdu. Ceyş Suvvar Ekim 2015’te YPG’nin liderliğini yaptığı Suriye Devrimci Güçleri(SDG)’ne katıldı.
Ketaib Suvvar el-Kurd: 30 Mayıs 2016’da paylaşılan bir videoyla Afrin çevresinde kurulduğu öne sürülen grup, amacını, Esed rejimi ve PKK uzantısı olduğunu öne sürdükleri PYD-YPG’ye karşı savaşmak olarak açıkladı. Açıklamayı Arapça ve Kürtçe yapan grup, Suriyeli muhalifleri desteklediklerini ve Afrin merkezli Kürt bir grup olduklarını duyurdu.
Ön plana çıkan Kürt İslami Cephesi ve Cebhet el-Ekrad’ın dışında, diğer muhalif grupların saflarında savaşan Kürt savaşçılar da bulunmaktadır. Örneğin el-Nusra Cephesi ve hatta IŞİD saflarında çok sayıda Kürt savaşçı olduğu tahmin edilmektedir.
