Esed rejiminin sistematik şiddet uygulamaları sebebiyle ülke sathında kitlesel göçler yaşanırken bu durum da pek çok şehir, kasaba ve köyde nüfusun ciddi şekilde azalmasına neden oldu. Uluslararası alanda demografik mühendislikle suçlanan Esed rejimi, bu iddialara tatmin edici cevaplar vermezken rejimin medyası da bu konuda yalan propaganda üretmeye devam ediyor.
Rejime bağlı medya uzantıları, Lazkiye’ye bağlı ve Türkmen çoğunluğu ile bilinen Kastal Maaf kasabasına vatandaşların geri dönmeye başladıklarını duyurdu.[1] Lakin Syria Report’a göre, Lazkiye Valisi ve bölgedeki Baas Partisi yetkililerinin de hazır bulunduğu kutlamalara katılan sivillerin Kastal Maaf’ın yerlileri olmadığı yönünde.
Lazkiye’deki Türkmen yoğunluk bölgelerin merkezi konumundaki Kastal Maaf’ın yerli Türkmen nüfusu ülkede savaşın patlak verdiği 2011’den sonra ekseriyetle rejim karşıtı bir pozisyon aldı. Syria Report’un iddiasına göre, ilk bir yıl içerisinde çok sayıda Türkmen muhalif, silahlı muhalif gruplara katılırken bir kısım Türkmen ise yaşadıkları bölgeleri koruma amacıyla yerel milisleşme yolunu seçtiler. Bölgedeki bu muhalif ayaklanma üzerine Esed rejiminin müdahalesi geldi. Rejime bağlı Ulusal Savunma Güçleri (USG) milisleri 2012 ve 2013 boyunca Kastal Maaf’ı hedef alan saldırılar gerçekleştirdi. Saldırıların yoğunluğunun artmasıyla eş zamanlı olarak sivil Türkmenlerin önemli bir kısmı soy ve aile bağlarının bulunduğu Türkiye sınırına doğru hareket ederek bölgeyi terk etti. Syria Report’a göre, bu dönemde bir kısım sivil ise Lazkiye şehir merkezinde bulunan Türkmen çoğunluklu Ali Cemal mahallesine göç etti.
2013-2018 arası dönemde muhalifler Lazkiye kırsalındaki bu bölgeleri kontrol altında tutsalar da Rusya’nın savaşa dahli ve İran destekli milis güçlerin Ruslarla koordineli olarak Lazkiye kırsalındaki operasyonları sonucu, bölge rejim hakimiyetine geçti. Rejimin bölge halkının kasabadaki yoğun hasar görmüş mülk ve arazilerini görmelerine 2020’ye kadar izin verilmedi.
Syria Report’a konuşan kaynaklar, Lazkiye Türkmenlerinin etnisitelerinden dolayı, 2011’den bu yana ayrımcı politikaların hedefi haline geldiklerini iddia ediyor. Kaynaklara göre, Rejim kontrolündeki bölgelerde ikamet eden pek çok Türkmen sivil, geçen süre zarfında muhalif gruplarla veyahut Türkiye ile ilişkili olmak suçlamalarıyla tutuklandı.
Bölgedeki yerel Türkmen kaynaklar, rejimin Kastal Maaf’tan diyerek servis ettiği görüntülerde kasabaya döndükleri ileri sürülen kişilerin bölge sakinlerinden olmadıklarını iddia ediyor. Syria Report, görüntülerdeki kişilerin kimliklerini teyit edemezken yerel kaynaklar ise söz konusu kişilerin bölge sakini Türkmenler değil Kastal Maaf’a yakın Nusayri köylerinde mukim Nusayriler olduklarını ileri sürüyor.[2]
Bölgede bulunan Nusayri köyleri Baskin, Beyt Faris, Meydan ve Ramadiye’de mukim olan Nusayri sivillere de aynı bölgede faaliyetlerde bulunan insani yardım kuruluşları destek veriyor. Bu kuruluşlara bağlı kaynakların Syria Report’a ilettiği iddiaya göre, Kastal Maaf’a şimdiye kadar çoğunluğu yaşlılardan oluşan sadece 20 aile geri döndü. Türkiye ile soy ve tarih bağları sebebiyle rejim gözünde olağan şüpheliler arasında bulunan Türkmenler, Halep ve Humus’ta da savaş boyunca rejimin doğrudan saldırılarına hedef oldu. Bu sebeple Lazkiye’de Türkmenlerin merkezde olduğu ve rejimin iyi niyetini gösteren haberlere şüphe ile yaklaşmak gerekiyor.
Ömer Behram Özdemir
[1] https://www.syria-report.com/state-media-broadcast-misleading-videos-idps-returning-turkmen-town , Erişim Tarihi: 28 Mart 2021.
[2] https://www.syria-report.com/state-media-broadcast-misleading-videos-idps-returning-turkmen-town , Erişim Tarihi: 28 Mart 2021.
