Saha Raporu [27 Temmuz – 2 Ağustos]
İdlib Bölgesi:
Cephe Tahrir Suriye, 28 Temmuz tarihinde yaptığı açıklamada Batı Halep bölgesinde Esed rejimi için çalışan, suikast ve adam kaçırmalardan sorumlu olduğunu belirttiği bir hücreyi yakaladığını duyurdu. HTŞ ise Esed rejimi için çalışan 3 kişiyi yakaladığını İba Haber ajansı üzerinden servis ettiği görüntülerle birlikte duyurdu. HTŞ emniyet yetkilisi, yakalanan kişilerin ‘’Hama Askeri İstihbarat’’a bağlı olduğunu ve muhalif noktaları Hımeymim üssüne bildirmek ile görevli olduğu bilgisini paylaştı.
28 Temmuz’da İdlib/Maarat al Numan yakınlarındaki bir bölgede – Masaya yolu üzerinde – 3 ÖSO mensubu suikaste uğrayarak hayatını kaybetti.
28 Temmuz’da, rejim ve PKK kaynaklarının ifadelerine göre rejimin İdlib’e yönelik muhtemel operasyon için Suriye rejimi en az 3000 kişilik bir milis grubunu Hama kuzeyine sevk etti.
Rejim topçularının Hama kuzeyinde muhalif noktalara yönelik topçu atışları 28 Temmuz tarihi boyunca devam etti. Hedef alınan noktalar arasında Lataminah ve Han Şeyhun kentleri, kırsalları ile birlikte hedefteydi.
28 Temmuz’da Dera’dan tahliye edilen 4. Konvoyda Hama kuzeyinde muhalif noktaya ulaştı. SOHR’un aktardığına göre konvoyda en az 450 sivil ve muhalif yer almaktaydı.
Rejim güçleri, Cisr el Suğur’un güneyinde yer alan Zeyzun bölgesini hedef aldı. Cisr el Suğur ve çevresine yönelik rejim saldırıları aralıklarla devam ediyor.
30 Temmuz’da rejimin topçu saldırılarına karşılık, muhalifler Kinsabba bölgesine yönelik topçu saldırısı düzenledi.
30 Temmuz’da yerel kaynakların aktardığına göre rejim güçleri, Batı Halep’de Babis, Beşantar, Hawar ve Başaktin kasabalarındaki muhalif noktaları topçu atışlarıyla vurdu. Bu hafta içerisinde de olduğu gibi rejim topçuları Cisr el Suğur, Batı Halep ve Hama kuzeyini topçu saldırıları ile hedeflemeye devam ediyor.
31 Temmuz’da yerel kaynakların aktardığına Türkiye’ye ait tırlar, TSK’ya ait gözlem noktalarına götürülmek üzere prefabrik konteynerler getirdi. Ayrıca 2 Ağustos’da Morek’teki gözlem noktasına 2.5 metre uzunluğunda beton duvarların yerleştirildiği görüntü ile birlikte yerel kaynaklar tarafından servis edildi. TSK’nın İdlib ve çevresindeki gözlem noktalarını güçlendirme faaliyetlerini sürdürdüğü görülüyor. Bu anlamda TSK’nın kısa vadede İdlib’ten çekilmeyeceği öngörülebilir.
2 Ağustos’ta İdlib merkezde bombalı araç patladığı yerel kaynaklar tarafından bildirildi. Herhangi bir örgüt saldırıyı üstlenmezken 2 kişinin hayatını kaybettiği ve en az 13 kişinin yaralandığı Anadolu Ajansı’nın aktardıkları arasında. Yerel kaynaklar, söz konusu bombalı araç saldırısının Kurtuluş Hükümeti’ni hedef aldığını belirtmekte.
1 Ağustos’ta Suriye’nin kuzeyinde faaliyet gösteren 3 önemli askeri grup, Ulusal Özgürleştirme Cephesi’ne katılarak birleşme kararı aldı. Söz konusu muhalif askeri grupların, “Cephe Tahrir Suriye”, “Ceyşü’l Ahrar’’, ve “Sukuru’ş Şam”oldukları öğrenildi.
Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Bölgesi:
27 Temmuz’da Suriye Milli Ordusu 2. Kolordu’ya Sultan Murat Tümeni, Afrin’de YPG/PYD hücrelerine yönelik gerçekleştirdikleri operasyondan görüntüler paylaştı. Görüntülerde YPG’ye ait birçok mühimmat ve askeri emtia ele geçirildiği görülürken 2. Kolordu bünyesindeki askerlerin de arazideki görüntüleri yer aldı. Söz konusu görüntüler Sultan Murat Tümeni’nin resmi sosyal medya adresleri üzerinden servis edildi.
29 Temmuz tarihinde YPG kaynakları 26-27 Temmuz tarihleri arasında Türkiye destekli muhaliflerden 11 kişinin Afrin’de öldürüldüğünü iddia etti. Ancak muhaliflerden konuya ilişkin bir doğrulama yapılmadı.
Türkiye’nin destekleri ile birlikte Çobanbey – el Bab – Cerablus – Menbiç arasında çevreyolunun iyileştirilmesi çalışmaları başladı. Bununla ilgili olarak Çobanbey çevreyolunun yeni durumunun görüntüleri yayımlandı.
TSK, resmi twitter adresi üzerinden yaptığı açıklamada ‘’ Afrin’de son bir hafta içerisinde; AFAD, Kızılay ve Mehmetçik işbirliği ile 15 farklı bölgede yaklaşık 1678 aileye sıcak yemek ve insani yardım malzemesi dağıtılmıştır.’ ’ifadelerinde bulundu. TSK, AFAD, Kızılay ve Türk STK’lar Afrin ve çevresinin kontrol edilmesi ile birlikte sürekli olarak yardım faaliyetlerine devam ediyor.
31 Temmuz’da YPG kaynakları, Afrin’de TSK ve ÖSO operasyonlarında öldürülen 7 YPG militanının görüntülerini yayınlayarak, ölümlerini kabullendi.
31 Temmuz’da PKK ile bağlantılı Ronahi TV, bir video görüntüsü yayımlayarak Afrin’de Türkiye destekli 3 ÖSO mensubunu öldürdüğünü iddia etti. Görüntüler YPG medya ofisine ait olmak ile birlikte, video içerisinde yalnızca 1 kişiye yönelik saldırı gözükmekte.
31 Temmuz’da Çobanbey güvenlik güçleri, Çobanbey’de 1 YPG/PYD milisini patlamaya hazır bir vaziyette bir bombalı araç ile birlikte ele geçirdi.
Hafta içerisinde Afrin’in Basute köyünde bir motosikletli saldırı gerçekleşirken, Cerablus’un Keklice köyünde ise bir mayın patladı. Bu patlamalarda herhangi bir can kaybı yaşanmadı. Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı bölgeleri genel manada bu tarz saldırılara zaman zaman maruz kalmakta. Ancak geçmişe nazaran bölgede istikrar ve güvenliğin arttığını ifade etmek mümkün.
1 Ağustos’ta White Helmets (Beyaz Baretliler) grubu 150 kişilik gönüllü çalışanı ve 50 araçlık konvoyu ile Afrin’e gelerek kent ve çevresinin enkaz ve molozlardan temizlenmesi çalışmasını başlattı.
Menbiç:
İran menşeili Tasnim haber ajansı, 1 Ağustos’ta yaptığı haberde rejim güçlerinin Menbiç yakınlarında olduğunu ve ABD destekli YPG/PYD’den şehrin kontrolünü alacaklarını iddia etti. Son aylarda rejim ile YPG/PYD arasındaki görüşmelerin arttığı biliniyor. Bu kapsamda birçok konu anlaşma sağlanmıştı.
TSK ve ABD silahlı kuvvet unsurları tarafından Menbiç’te devriyelere bu hafta içerisinde de devam edildi. Hafta içerisindeki devriyelerde ABD unsurları helikopterde kullandı. 1 Ağustos itibariyle TSK 23. devriye görevini başarıyla icra ettiğini resmi Twitter adresi üzerinden duyurdu.
Rakka:
YPG, Rakka güneyinde Fırat nehrinde bir üyelerinin boğularak öldüğünü 1 Ağustos’ta resmi hesaplarından duyurdu. Söz konusu militanın görüntüsü de yayımlandı. Görüntüdeki militanın 18 yaşından küçük olma ihtimali üzerinde duruluyor.
Haseke:
Haseke’de askeri eğitimlerini tamamlayan 58 militanın YPG’ye katıldığı bildirildi. Söz konusu militanlarla ilgili görüntülerde servis edildi
Suriye’den yayın yapan Jisr Tv, 2 Ağustos’ta verdiği habrede, Haseke’de bir YPG komutanının kimliği belirsiz kişiler tarafından öldürüldüğünü bildirdi.
Deyr ez-Zor:
27 Temmuz’da yerel kaynakların aktardığına göre, Esed rejiminin topçu atışında DAEŞ’in kontrolündeki Deyr ez Zor’un doğu kırsalında yer alan As Susah’da 2 sivil hayatını kaybetti.
27 Temmuz’da YPG/PYD kaynakları yayımladıkları ile video ile birlikte bir DAEŞ liderinin üzerinde bir miktar ile yakaladıklarını iddia ettiler.
30 Temmuz’da YPG/PYD kaynakları yayımladıkları görüntü ile birlikte Hajin bölgesinden kaçmaya çalışan 2 DAEŞ mensubunu yakaladıklarını iddia etti.
31 Temmuz’da bölgeden haber yapan yerel kaynaklar İran Devrim Muhafızlarının Deyr ez Zor’da askeri alım yapmak için ofis açtığı bilgisini paylaştı.
23-29 Temmuz tarihleri arasında Uluslararası koalisyonun Irak ve Suriye’de toplam 9 hava harekatı gerçekleştirdiği bildirildi.
1 Ağustos’ta uluslararası koalisyon DAEŞ’in kontrolünde olan ve Deyr ez Zor’un doğu kırsalında yer alan Bağhuz köyüne birkaç hava saldırısı gerçekleştirdiği bölge kaynakları tarafından bildirildi.
2 Ağustos’ta CENTCOM yaptığı açıklamada SDG’nin Kuzey Cezire’nin tamamen temizlendiğini deklare etmesine yer verdi ve 2. aşamanın tamamlandığını belirtti. Geçtiğimiz hafta itibariyle ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon destekli YPG/PYD güçleri, Irak sınırından DAEŞ’in temizlendiğini deklare etmişti. Ancak bazı bölge kaynakları kısıtlı da olsa DAEŞ’in hala varlığını sürdürdüğünü belirtmekte.
Dera, Kuneytra ve Suveyda:
Geçtiğimiz hafta itibariyle başlayan rejimin Yermük Basin’deki DAEŞ’e yönelik operasyonu 30 Temmuz itibariyle Ürdün ve Golan bölgesinin birleştiği Mariyah bölgesinin rejimin ele geçirilmesi ile önemli bir aşaması tamamlanmış oldu. Ardından 31 Temmuz tarihinde rejim kaynakları DAEŞ’in kontrolünde bulunan tüm bölgenin rejim unsurlarınca ele geçirildiğini haberini paylaştı. Bu yaşanan savaşa Rastan cebi, Dera ve çevresinde rejim ile anlaşarak Suriye rejiminin birliklerine katılan eski ÖSO mensupları da katılım sağlamıştı. Bu birlikler güneyde DAEŞ ile yaşanan savaşta onlarca DAEŞ mensubunu esir alarak, infaz etti.
Geçtiğimiz hafta DAEŞ, Süveyda’da birçok sivil ve rejim unsurunu esir almıştı. Bu esirlere karşılık olarak Yermük Basin bölgesindeki birçok DAEŞ unsurunun Süveyda bölgesine nakledildiği bölge kaynaklarının aktardıkları arasında.
Ayrıca rejime yakın SOHR, 31 Temmuz’da, DAEŞ ile rejim arasındaki 12 günlük savaşta 283 DAEŞ unsurunun öldürüldüğünü iddia etti. Açıklanan bu rakamlar ile DAEŞ’in bölgedeki varlığı arasında oldukça büyük bir fark bulunuyor. Bu manada birçok aktivist bölgedeki DAEŞ unsurlarının nerede olduğu sorusunu sormaya devam ediyor. Bir kısmının rejim ile DAEŞ arasında varılan anlaşma kapsamında Süveyda kırsalına döndükleri varsayılsa dahi yine de oldukça önemli bir sayının varlığının nerede olduğu belli değil.
2 Ağustos tarihinde İsrail kaynaklarının yayımladığı görüntülerde bir grup DAEŞ üyesinin İsrail sınırına yaklaştığı ve bu yönde görüntü alan İsrail hava unsurlarının gruba hava harekatı düzenlediği bildirilmekte. Ardından bölgede yapılan aramalarda intihar yelekleri ve kalaşnikof türü silahların bulunduğu ifade edildi. Bununla birlikte Ürdün kaynaklı haber ajansları, 2 Ağustos tarihinde, Ürdün sınırında Ürdün güvenlik güçlerinin DAEŞ unsurları ile çatışmaya girdiğini yazdı. Ayrıca haberlerde bazı DAEŞ unsurlarının öldürüldüğü bilgisi paylaşıldı.
Dera’da DAEŞ ile savaş sona erse de rejim unsurlarının Dera’da kontrolü sağlamak amaçlı faaliyetleri sürmeye devam ediyor. 2 Ağustos tarihinde yerel kaynakların ifadelerine göre en az 30 sivil rejim unsurları tarafından gözaltına alındı.
31 Temmuz tarihinde ise DAEŞ, Amaq Agency üzerinden servis ettiği haberde, Süveyda’da yer alan Khalkhalah hava üssüne saldırı gerçekleştirdiğini ve çok sayıda askeri emtiaya zarar verdiğini iddia etti. DAEŞ’in iddiaları arasında 8 askeri hava aracının imhası da yer alıyor. Ayrıca DAEŞ, 1 Ağustos’ta Amaq Agency üzerinden servis ettiği haberinde, yaklaşık 45 rejim unsurunu da öldürdüğünü iddia etti.
1 Ağustos’da yerel kaynakların haberine göre de rejime ait hava unsurları ve topçuları Süveyda’nın doğusunda DAEŞ unsurlarını hedefledi.
2 Ağustos’ta Reuters’in yaptığı habere göre, Rusya, Kuneytra’da (Golan sınırında) polis gücü oluşturacak. İsrail ile Rusya arasında İran ve İran’a bağlı unsurların İsrail sınırına yakın noktalarda varlık göstermemeleri üzerine birçok görüşme gerçekleşmişti. Bu polis gücü oluşturulması bu manada okunabilir. Ancak yine Golan bölgesindeki köylere rejim unsurlarının girdiği yerel kaynakların belirttikleri arasında. İran unsurlarının rejim askeri kamuflajına büründüğü ise birçok kaynak tarafından belirtilmişti. Bu konunun tam manasıyla nasıl çözüme ulaşacağı henüz belirgin görünmüyor.
Genel manada değerlendirildiğinde Suriye sahasındaki askeri ve siyasi durum yeni bir aşamaya geçmek üzere. Süveyda ve Deyr ez Zor kırsalında varlık gösteren DAEŞ unsurları bu bölgelerden de çıkarıldığında ancak hücre yapılanmasına gidebilir. Nitekim örgüt de alan kaybettiği bölgelerde bu planı uygulamaya sokmuş görünüyor. İdlib konusunda Rusya’nın Suriye özel temsilcisinin yaptığı açıklamalara göre kısa vadede kapsamlı bir hareket öngörülmüyor. Cisr el Suğur’un rejim unsurlarınca hedeflenmesi ise rejim kaynaklarının ifadeleri arasında ancak henüz somut bir adım söz konusu değil. Bunun dışında rejim ile YPG/SDG arasında Suriye’nin geleceğine ve YPG/PYD’nin kontrolündeki bölgelere ilişkin görüşmeler sürmeye devam ediyor. İdlib’teki muhaliflerin birleşmesi hadisesinin ise önemli bir gelişme olduğu açık. Türkiye-ABD arasındaki yaşanan gerilimlere rağmen Menbiç mutabakatını olumsuz yönde etkileyecek bir durum henüz söz konusu değil.
