Analiz-Haber / Suriye Gündemi

Suriye İnsan Hakları Örgütü 30 Ağustos 2016 tarihinde yayınladığı ‘Uzayan Acı’ (The Prolonged Pain) adlı raporunda Suriye krizindeki kayıpları ele aldı. Rapora göre Suriye’de altı yıldır devam eden çatışmada yaklaşık 75 bin kişi ‘cebri kayıp’ olayı bulunmaktadır.

‘Cebri kayıp’ bir hükümet veya ona bağlı taraflar (Suriye örneğinde rejim saflarında savaşan milisler) veya siyasi bir örgütten yapılan cebri tutuklama eylemi sonrası, bu eylemde tutuklanan kişilere dair bilgi (tutuklama yeri, kişinin akıbeti v.s.) her hangi bir şekilde bilgi paylaşılmamasıdır.

Suriye İnsan Hakları Örgütünün raporu, Suriye krizine dâhil olan bütün tarafların ‘cebri kayıp’ sayılabilecek tutuklamalar yaptığını ifade etmiştir. Fakat bu eylemlerin 96%’lık bir kısmının Esed rejimi tarafından yapıldığı raporda yer almaktadır.

Suriye İnsan Hakları örgütünce belgelenen veriler ışığında rejim tarafından gerçekleştirilen cebri tutuklama ve kayıpların sayısı 71,533 kişidir, bu rakam içerisinde çeşitli muhalif gruplara üye olduğu öne sürülen 7,319 kişinin yanı sıra, aralarında 4,109’u çocuk ve 2,377’si kadın, 64,214 sivil bulunmaktadır. Kayıplar en çok Şam ve Deraa illerinde olmuştur. Ayarca rejim tarafından gerçekleştirilen cebri tutuklama olayları en çok krizin ikinci ve üçüncü senelerinde meydana gelmiştir. Bunun nedeninin ise krizin üçüncü yılından sonra Esed rejiminin Suriye’de büyük oranda kontrolü kaybetmesi ve bu bölgelerin muhaliflerin kontrolüne girmesi olduğu düşünülüyor.

Rapora göre, IŞİD tarafından gerçekleştirilen kayıplar arasında 118 çocuk ve 87 kadın, toplam 1,478 kişi söz konusu. El-Nusra Cephesi (Şam’ın Fethi Cephesi) tarafından gerçekleştirildiği öne sürülen kayıpların arasında ise 41 çocuk, 3 kadın toplam 892 olayın meydana geldiği belirtiliyor. El-Nusra Cephesi tarafından gerçekleştirilen cebri tutuklamaların çoğunun gazeteciler ya da aktivistler olduğu ve bunların önemli bir kısmının bir süre sonra serbest bırakıldığı ifade ediliyor.  Muhaliflerin kontrol ettiği yerlerde aralarında 29 çocuk ve 14 kadın 306 kişi cebri tutuklamaya maruz kalmıştır, rapor bazı kayıpların muhalif güçlerle rejim arasında yapılan esir değişiminde ortaya çıktığını dile getirmiştir.

PYD’nin kontrol ettiği bölgelerde yapılan cebri tutuklamaların ise özellikle PYD’ye muhalif kesimleri korkutma amaçlı yapıldığı öne sürülmektedir. Rapor, kantonlarda yapılan cebri tutuklamalar arasında 61’i çocuk, 11’i kadın 397 kişiden bahsetmiştir.

Suriye İnsan Hakları örgütü raporunun son kısmı bazı kayıp kişilerin öz geçmişlerini ve tutuklama detaylarını anlatarak gerek insan hakları örgütlerini gerekse Birleşmiş Milletleri harekete geçmeye davet etmiştir.

Kaynak:

Syrian Network for Human Rights, The Prolonged Pain, 30 Ağustos 2016. 8 Eylül 2016’da alıntılanmıştır. http://sn4hr.org/blog/2016/08/30/26256/