Analiz-Haber / Suriye Gündemi
Batı Guta’nın en büyük şehri ve Şam şehir merkezine 8 km uzaklıkta yer alan Dareyya, halk ayaklanmasına ilk günden bu yana aktif bir biçimde katılım gösteren merkezlerden biri olarak ön plana çıkıyor. Ayaklanmanın ikinci ayı dolmadan, 1 Mayıs 2011 tarihinde Esed rejimi şehri kuşatıp bütün iletişimi engelledi. Hala kuşatma altında olan şehirde insani durum büyük hasar görürken, uzun bir sürenin ardından 16 Nisan 2016’da Birleşmiş Milletler’e bağlı bir delegasyonun şehre girişine izin verildi.
Cumhurbaşkanlığı sarayının da yer aldığı Mezze mahallesine yakın olması itibariyle rejim, Dareyya’da yaşanan protestoları şiddetle bastırmaya çalışmış, ayaklanmanın ilk senesinde şehirde 360 kişi hayatını kaybederken, 780 kişi de tutuklanmıştı.
24 Ağustos 2012 tarihinde, rejim güçleri, kontrollleri dışına çıkan Dareyya’yı geri almak için büyük bir saldırı başlattı. İnsan hakları örgütlerine göre, rejimin sadece bu tarihte düzenlediği saldırıda 250’den fazla sivil yaşamını yitirdi. Muhaliflere yakın kaynaklarsa, ölü sayısının bu rakamın iki katından daha fazla olduğu konusunda ısrarlı.
Rejim kontrolünden çıkan Dareyya’da, 17 Ekim 2012 tarihinde ‘Dareyya Yerel Konseyi’ kuruldu. Konsey şehir hizmetlerini idare etmekle beraber, protestolar gibi etkinlikler de düzenliyor. Aynı konsey 5 Mart 2013 tarihinde Şüheda el-İslam Tugayı(ŞİT) adlı oluşturduğu grupla silahlı faaliyetlere de başladı. Tugayın bünyesine, daha önce 2012 yılı başlarında şehirde kurulmuş askeri gruplar da katıldı. 2013 Haziran ayındaysa şehirde bir başka grup olarak “Sad bin Ebu Vakkas Tugayı” oluşturuldu. 8 Mart 2015’e gelindiğinde, Dareyya ve yakınındaki Muazamiyye’de bulunan askeri teşkilatlar ve iki şehrin yerel konseyleri, ortak bir açıklamayla mevcut grupların dışında başka grupların kurulmasını yasakladı.
Sürekli varil bombalarına maruz kalan şehre (şimdiye kadar Dareyya’ya 6,600’den fazla varil bombası atıldığı sanılıyor) zaman zaman rejim güçleri kara saldırılarıyla girmeye çalışsa da, bu saldırılar muhaliflerce defalarca püskürtüldü. En son 14 Mayıs’ta şehre yönelik taarruza geçen rejim güçleri, bölgede faaliyet yürüten Şüheda el-İslam Tugayı tarafından tekrar püskürtüldü. Yürürlükteki ateşkese rağmen rejimin düzenlediği bu saldırılar üzerine 39 Suriyeli muhalif grup Esed rejimine bir ültimatom açıkladı. Buna göre; Esed rejiminin Dareyya’yı ‘yok etmeye’ yönelik saldırıları sona erdirilmezse, ateşkes anlaşması yok hükmünde sayılacak.
Önceki hafta Dareyya’da gerçekleştirilen varil bombası saldırıları:
https://www.youtube.com/watch?v=DbLEc1l8yWY
Şam’ın göbeğinde bulunmasına karşın 5 yıldır rejimin kontrol edemediği Dareyya’da, şimdiye kadar 2,450 ölü ve 6,000 yaralının olduğu belirtiliyor. Ayaklanmadan önce 250 binlik bir nüfusa sahip olan ve 5 yıldır kuşatma altında olan şehrin sakinlerinin 95%’inin kuşatmadan ve bombardımandan ötürü şehri terk etmek zorunda kaldığı söyleniyor. Nitekim her gün onlarca varil bombasına maruz kalan şehrin 80%’inin harap olduğu tahmin ediliyor.
