Suriye Milli Ordusunun Yapısı
Sekiz yıl süren savaşın ardından Suriye muhalefeti, bütün silahlı grupların Suriye Geçici Hükümeti Savunma Bakanlığı’nın emrinde ve Milli Ordunun bayrağı altında güçlerini birleştirdiklerini açıkladı. Bu açıklama, Fırat Kalkanı Operasyonuna müteakip başlayan 3 yıllık bir sürecin ürünü ve Suriye muhalefetinin yolculuğunda önemli bir kilometre taşıdır. Türkiye’nin Suriye muhalefetinin tek destekçisi olarak artan rolü ve Türk baskısının ardından İdlib, Afrin ve Kuzey Halep’te kalan fraksiyonlar bir araya geldi. Ancak yapılan açıklama ve içeriği Suriye muhalefetinin birleşmesini garanti etmemektedir. Her ne kadar yapısal ve çevresel engeller devam ediyor olsa da yapılan duyuru Suriye Savaşı’na dâhil olan aktörler için yeni fırsatlar sağlayabilir. En önemlisi, birleşmenin ilanı ile Suriye muhalefetinde de önemli değişiklik meydana geliyor. İlk defa, Suriye Ulusal Koalisyonu tarafından oluşturulan Suriye Geçici Hükümeti, silahlı muhalefeti emrinde tutmayı başardı. Bu adımla birlikte ilk kez siyasi muhalefet kendisini tüm Suriye muhalefetinin temsilcisi olarak ilan edebilir konuma geldi.
Genel olarak, birleşen Milli Ordu unsurları İdlib, Lazkiye, Hama, batı Halep, Afrin ve kuzey Halep’teki bütün fraksiyonlar olarak özetlenebilir. Bununla birlikte, bu yapılara daha da odaklandığımızda Milli Ordu’nun kurucu unsurları hakkında önemli bilgiler elde etmekteyiz. Birleşmeye katılan 41 fraksiyonun 15’i Ulusal Kurtuluş Cephesi’nden ve 26’sı Suriye Ulusal Ordusu’ndan. Bu fraksiyonların 13’ü, ABD Suriye silahlı muhalefetine desteğini kestikten sonra kuruldu.
İstatiksel olarak baktığımızda, Milli Ordu yaklaşık 70.000 – 90.000 savaşçıdan oluşmaktadır. Milli Ordunun içerisindeki sayısal olarak en büyük gruplar Ahrar el Şam, Ahrar el Şarkiyye, Feylak el Şam, Fırka Hamza, Fırka Sultan Murad, Özgür İdlin Ordusu, Cephe Şamiye, Ceys el İslam, Ceys el Ahrar, Ceys el Nasr, Ceys el Şarkiyye ve Ceys el Nukba’dır.
Suriye Milli Ordusunun Yapısı
Suriye Milli Ordusu resmi olarak Suriye Geçici Hükümeti’nin bir parçası olmuştur ve Geçici Hükümeti’nin Savunma Bakanlığı emri altında çalışmaktadır. Diğer bir tabir ile Suriye Milli Ordusu, Suriye Geçici Hükümeti Başbakanı Abdurrahman Mustafa ve Savunma Bakanı Selim İdris’e bağlıdır. Selim İdris aynı zamanda Suriye Milli Ordusu Genelkurmay Başkanıdır. Ancak, Suriye Milli Ordusu’nun eski liderleri bir meclis olarak Ordu içerisinde söz sahibidirler. Suriye Milli Ordusunun Üç Kolordu komutanları Muataz Raslan, Mahmud el Baz ve Ebu Ahmed Nour Kolordu içerisindeki diğer bütün gruplardan sorumludurlar. Her komutan resmi olarak emir verme yetkisine olup, şu anda Selim İdris ve diğer iki komutanın koordinasyonunda Kolorduların temsilcisi olarak karar almaktadır. Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakanlığı, Suriye Milli Ordusu’nu yapılarından özerk olarak çalışan farklı ofislere sahiptir ve yalnızca Selim İdris’in emirlerine uymaktadırlar. Sözcü Yusuf Hamoud ve onun medya Ofisi; askeri mahkeme başkanı Arafat Hamourd ve askeri mahkeme ofisi; askeri polis teşkilatı başkanı Ahmad al Kurdi ve askeri polis; manevi rehberlik danışmanları başkanı Hasan Dağım ve manevi rehberlik ofisi; finans ofisi; idare ve organizasyon ofisi; operasyon ofisi ve eğitim ofisi; Suriye Savunma Bakanlığı’nın emri altında çalışmaktadır.
Suriye Milli Ordusu’na ait Kolorduların oluşumu
Suriye Ulusal Ordusu’nun 4,5,6 ve 7. Kolorduları İdlib’de bulunan Kurtuluş Cephesi’ndeki grupları tarafından oluşturulmaktadır ve henüz tam olarak örgütlenme sağlanamamıştır. Buna karşılık Suriye Milli Ordusu’nun ilk Kolordusu belli bir yapıya ve düzene sahiptir. İlk üç Kolordu aynı zamanda Barış Pınarı Harekatı’na katılanlardır.
Birinci Kolordu 11. Tümen, 12. Tümen, 13. Tümen ve 14. Tümen’den oluşmaktadır.
11. Tümen’in bileşenleri 111. Tugay (Liva el Şimal), 112. Tugay (Ceys el Ahfad) ve 113. Tugay (Ceys el Ahfad)’dır.
12. Tümen’in bileşenleri 121. Tugay (Liva Semerkand), 122. Tugay (Liva Muntassır Billah) ve 123. Tugay (Ahrar el Şarkiyye)’dir.13. Tümen’in bileşenleri 131. Tugay (Sultan Mehmed Fatih), 132. Tugay (Kaidet el Gazil) ve 133. Tugay (Live el Vakkas)’dır.
14. Tümen’in bileşenleri 141. Tugay (Feylak el Şam), 142. Tugay (Sultan Süleyman Şah), 142. Tugay (9. Tümen), 144. Tugay (20. Tümen), 145. Tugay (Ceys el Nukba) ve 146. Tugay (Ceys el Şarkiye)’dir.
İkinci Kolordu 21. Tümen (Fırka Sultan Murad), 22. Tümen (Fırka Hamza ve Liva Sukur el Şimal), 23. Tümen (Fırka Muattasım ve Recal el Harb), 24. Tümen (Fırka Sultan Murad), 25. Tümen (Ceys el İslam) ve 26. Tümen (Feylak el Rahman)’dan oluşmaktadır.
Üçüncü Kolordu 31. Tümen (Cephe Şamiye), 32. Tümen (Cephe Şamiye ve Şukur el Şam), 33. Tümen (Cephe Şamiye), 34. Tümen (51.Tümen [Sultan Osman, Fevc el Mustafa, Suvvar el Cezire, Fevc el Evvel] ve Liva el Selam [23. Tümen ve Fevc el Hamis]) ve 35. Tümen (Feylak el Mecd)’den oluşmaktadır.
Bu çalışma Suriye Milli Ordusu yetkilileri ile yapılan mülakatlar ve Ömer Özkızılcık’ın daha önce yayımladığı analizden yola çıkarak hazırlanmıştır: The Components of The National Army and the Implications of the Unification, (SETA Foundation: Ankara, 2019).