Suriyeli Muhalifler ve TOW Siyaseti (3): Eğitimi ve Gruplar Arası İlişkilere Etkisi

25 Ağustos 2016

Analiz-Haber / Suriye Gündemi

TOW füzelerini kullanan muhalif grupların kullanımdaki yoğunluğu değismektedir. Bazı gruplar düzenli bir şekilde yoğun TOW füzesini kullanmasına karşın, diğer gruplar’ın TOW füzesi kullanımı daha düşük yoğunluktadır. Analizlerimizin sonucu olarak görülmektedir ki Ceyş el-Nasr, Sukur el-Cebel ve 1. Sahil Tümeni gibi gruplar çok sayıda TOW füzesi kullanmaktadır. Suriye Devrim Cephesi, Muattasım Billah ve Mücahitler Ordusu gibi grupların da çok az sayıda TOW füzesi kullandığı görülmektedir. Diğer görülen bir olgu ise Ceyş el-Nasr, Sukur el-Cebel, 1. Sahil Tümeni, Kuzey Cephesi, Ceyş el-İzze, 13. Alay, Sultan Murad Tümeni, Suvar al Şam ve Merkezi Tümen’in ciddi bir TOW füze desteğine sahip oldukarıdır. Bununla birlikte bu gruplar’ın Amerika ile olan ilişkilerinin etkin olduğu söylenebilir.

Eğitim

Bazı Suriyeli muhaliflerin Ürdün Ve Katar’da eğitim aldığı bilinmektedir. Bu eğitim sırasında bazı savaşçılara anti-tank füzelerin kullanımı noktasında eğitim verildiği iddia edilmektedir. Buna karşın “TOW’un babası” olarak bilinen meşhur TOW kullanıcısı Ebu Ömer verdiği demeçlerde hiçbir eğitim almadığını ama ilk denemesinde hedefi vurabildiğini anlatıyor. Kendisi 25 Ekim 2015’de rejimin hava saldırısında ölmüştür. Ölümünden önce Ceys el-Nasr grubunda faaliyet gösterdiği ve 150 zırhlı hedefi vurduğu söylenmektedir. Diğer bir söylenti ise rejim tarafından özellikle seçilerek vurulduğudur.

TOW kullanan muhaliflerin çoğunun Amerikan askerlerinden daha fazla TOW füzesini kullandıkları ve onlardan çok daha fazla TOW füzeleri ile hedefleri vurdukları belirtilmektedir. Bu durumdan dolayı Suriyeli muhaliflerin TOW füzesi kullanımında Amerikan askerlerinden daha tecrübeli oldukları söylenebilir.

Muhaliflerin arasındaki ilişkilerde TOW füzesinin etkisi

TOW füzeleri muhaliflerin arasındaki ilişkilerde ciddi bir etkiye sahip. Bu etki bazı muhalif gruplar için varoluşsal nedenlerdendir. İdlib bölgesinde Fetih Ordusu ve özellikle el-Nusra’nın güçlü olduğu bölgelerdeki ÖSO grupların çoğu kendilerini TOW füzeleri sayesinde ayakta tutabiliyor.

Ciddi bir askeri sayısı olmayan bu gruplar ideolojik farklılıklar gösterdikleri el-Nusra ve Cund el-Aksa gibi örgütlere karşı bir çatışma durumunda ayakta kalabilecek durumda değiller. Bu durum geçmişte de görülmüştür. Örneğin Cemal Maruf liderliğindeki Suriye Devrim Cephesi el-Nusra ile yaşadığı çatışma sonucu kısa bir sürede varlığını kuzey Suriye de yitirmiştir. Bunun böyle olmasındaki tek sebep güç dengesi değildir. Cemal Maruf’un rüşvet aldığı ve hırsızlık yaptığı doğrultusundaki söylentiler Suriye Devrim Cephesi’ni bölgedeki sevilmeyen aktör haline getirmişti.

Buna ilaveten el-Nusra’ya saldırmasından sonra diğer muhalifler nezdinde de meşruiyetini yitirmiştir. El-Nusra tarafından silah zoruyla tasfiye olunan bir diğer grup ise Hazm Hareketi’dir. Bu grubun özelliği ilk TOW füzelerini kullanan grup olmasıdır. Bu grup ile başlayan çatışmaların akabinde diğer muhalif grupların etkisiyle mahkeme kurulmuştur ve Hazm Hareketi Fetih Halep Operasyon odasının öncüsü olan Şam Cephesine katılmıştır.

Mahkemenin kurulmasına karşın bir grup Hazm Hareketi üyesinin el-Nusra’ya saldırması sonucu, el-Nusra Hazm Hareketi’ne yine savaş ilan etmiştir. Bu savaş ilanının ardından batı Halep’te yaşanan savaşların ardından Hazzm Hareketi grubun feshini ilan etmiştir ve üyeleri Halep bölgesindeki diğer ÖSO grupları arasında dağılmıştır. Bu süreç içerisinde el-Nusra, Hazm Hareketinden belli bir miktarda TOW füzesi ele geçirmiş ve bunları rejime karşı kullanmıştır.

Bu yaşanan olayların ardından Ahrar el-Şam ve el-Nusra liderliğindeki Fetih Ordusu kurulmuştur. Fetih Ordusu’nun başlattığı İdlib saldırısı sonucu İdlib, Mastuma, Eriha, Cisr el-Şuğur ve Gab düzlüklerin kuzey kısmı ele geçirilmiştir. Bu saldırılarda dikkat çeken bir husus ise TOW kullanan grupların oynadığı roldür. Fetih Ordusu’nun yaptığı saldırılarda TOW grupları askeri anlamda önemli bir etki sağladılar. Cephe hatlarındaki zırhlı birlikleri vurarak saldırı öncesi cephe hatlarını yumuşattılar. Ayrıca rejim yanlısı askeri birliklerin ve milislerin gönderdiği destek birliklerini ikmal yolları üzerinden vurarak Fetih Ordusuna önemli bir avantaj sağladılar. Diğer bir kullanım metodu ise cephe hatlarından kaçan rejim yanlısı birliklerin TOW füzeleri ile vurulmasıdır. Özellikle Eriha – Cisr el-Şuğur oto yolunda ciddi oranda rejime zayiat verdiler. Bu zayiatlar sonucu rejim yeniden yapılanarak geri saldırı başlatamadı ve muhalifler Gab düzlüklerine kadar ilerlediler.

Burada görüldüğü üzere el-Nusra gibi örgütlerin rejim yanlısı askeri birlikler ve milislere karşı yürüttüğü operasyonlarda TOW füzelerine ve dolayısıyla TOW füzeleri kullanan diğer gruplara muhtaç olmalarıdır. Fetih Ordusu TOW kullanan grupların etkisinde cephe hatlarında faydalanmasına karşın, bu gruplara müsamaha göstermektedir. 1. Sahil Tümeni, Ceyş el-Nasr ve Liva Sukur el-Cebel gibi grupların Amerikan destekli olduğu bilinmesine rağmen, TOW füzelerin sahadaki etkisi yüzünden cephe hatlarında ortak hedef doğrultusunda gayet pragmatik bir ilişki mevcuttur.

Bu noktada dikkat çeken husus ise, el-Nusra ile 13. Tugayın Maaret el-Numan’da Mart 2016’nın başında yaşadığı sorunlardır. Maaret el-Numan’da el-Nusra ile 13. Tugay birbirlerini karargâhlarına saldırmakla ve savaşçılarını öldürmekle suçladılar. Devamında el-Nusra 13. Tugayın karargâhına el koydu ve 13. Tugayın bölgedeki önde gelen savaşçılarını ve komutanlarını hapsetti. Bunun üzerine Marat al Numan’da halk aylar süren halk gösterileri başladı. Bu gösterilerdeki temel istekleri 13. Tugayın savaşçıların ve komutanların serbest bırakılmaları ve 13. Tugay’a silahların geri verilmesiydi. el-Nusra’nın bu halk gösterilerinin üzerine ateş açmaması ve zorla dağıtmaması dikkat çeken diğer bir husus. Bazılarına göre böyle bir hamlenin sonucunda Ahrar el-Şam ile yasayacakları sorun ve uğrayacakları imaj kaybı el-Nusra’nın bu yöndeki tavrını etkilemiştir. İlerleyen süreç de el-Nusra ile 13. Tugay aralarındaki yaşanan olayları mahkemeye taşımaya karar verdiler ve bunun üzerine el-Nusra 13. Tugay’ın savaşçılarını ve komutanlarını serbest bıraktı.

Maaret el-Numan’daki halkın el-Nusra’ya karşı gösterileri ve talepleri Mayıs ayında devam ederken, güney Halep’te Şii milislere karşı savaşan muhalif birliklerin arasında el-Nusra’nın yanı sıra 13.Tugay’ın da bulunması, TOW füzelerin muhaliflerin arasındaki ilişkilerine etkisine ışık tutuyor. 13. Tugayın bu süreç içerisinde aşağıdaki grafikte görüldüğü üzere Han Tuman gibi bölgelerde el-Nusra ile aynı cephede TOW kullanması dikkat çekiyor. TOW füzelerine sahip olmayan gruplar cephe hatlarında TOW gruplarına olan ihtiyaçları yüzünden bu grupları imha etme kapasiteleri olmasına rağmen, bu gruplara müsamaha gösteriyorlar.

Üçüncü bölümün sonu…

Dipnot: Bu analizde Levent Kemal(@ValkryV), @QalaatAlMudiq @yarinah1 ve @bm21_grad gibi hesapların çalışmalarından yararlanılmıştır.

Kaynaklar

http://www.armyrecognition.com/bosnie_herzegovine_armee_forces_terrestres_fr/bosnie_herzegovine_armee_forces_defense_terrestres_equipements_militaires_vehicule_blindes_informat.html
http://www.balkaninsight.com/en/article/making-a-killing-the-1-2-billion-euros-arms-pipeline-to-middle-east-07-26-2016
https://twitter.com/RamiSafadi93/status/727554344430764032
https://www.almasdarnews.com/article/nusra-captures-division-13-headquarters-maarat-al-numan/
https://www.stratfor.com/weekly/anti-tank-guided-missiles-pose-serious-threat
http://www.ibtimes.co.uk/syrian-sniper-us-tow-missiles-transform-cia-backed-syria-rebels-into-ace-marksmen-fight-against-1526468
https://warisboring.com/syrian-rebels-message-to-america-send-more-tank-killing-missiles-4fdc723236a8#.h4zijb668
https://www.stratfor.com/analysis/us-provides-measured-support-syrian-rebels
https://www.brookings.edu/2015/11/17/the-u-s-plan-to-counter-russia-in-syria/
http://www.suriyegundemi.com/2016/08/09/suriyedeki-ic-savasta-tow-kullanimi/
http://syrianwar1.blogspot.com.tr/2016/07/history-of-jabhat-al-nusra-in-syria.html
http://www.reuters.com/article/us-raytheon-saudi-missiles-idUSBRE9B50SF20131207
https://medium.com/@badly_xeroxed/bmg-71-tow-atgm-syrian-opposition-groups-in-the-syrian-civil-war-2636c6d08d68#.iqgs2d737
https://www.reddit.com/r/syriancivilwar/comments/2lm9q3/hazzm_movement_takes_out_stationary_jet_using_us/
http://foreignpolicy.com/2015/11/24/watch-syrian-rebels-blow-up-a-russian-made-helicopter/
https://justpaste.it/SyriaATGM
http://www.army-technology.com/features/featurethe-worlds-deadliest-anti-tank-missiles-4159253/
https://www.washingtonpost.com/apps/g/page/world/syrian-rebels-acquire-us-made-antitank-missiles/980/