Rejim ile yerel unsurlar arası gerginliklerin yoğun olarak yaşandığı Dürzi çoğunluklu Suveyde bölgesi Haziran ayında yeni siyasi ve askeri oluşumların kuruluşuna şahit oldu. 7 Temmuz’da Fransa’da yaşayan Malik Ebu-el Hayr tarafından kuruluşu ilan edilen partinin adı Liva Suriye.[1] Yerel kaynaklara göre henüz güçlü bir sivil destekten uzak olan Liva Suriye Partisi lideri el-Hayr tarafından Suveyde’de kurulan lakin tüm Suriye’de faal olmak isteyen seküler bir parti olarak tanımlanmakta.[2] El-Hayr’ın al-Monitor kaynaklarına verdiği beyanlar bu yeni siyasi hareketin çizgisine dair daha başka detaylar da barındırmakta. Buna göre Liva Suriye Partisi Suriye’nin üniter yapısının korunmasından yana. Özerklik, federalizm veyahut öz yönetim gibi siyasi talepleri yok.
Tüm Suriyelilerin parçası olacağı ulusal diyalog sonucu savaşın nihayete erdiği yeni bir yönetim talebini dile getiren Liva Suriye aynı zamanda ideallerindeki yeni Suriye’de rejim ve kurumlarının olmaması çizgisinde. Rejim ve istihbaratının Suveyde şehrinin sosyal ve ekonomik hayatının son 10 senede altını oyduğunu dile getiren el-Hayr yeni bir siyasi hareket girişimine kendisini yönlendiren ana sebebin de rejimin bu ifsad edici eylemleri olduğunu vurguladı. Sosyal medya paylaşımlarından[3] [4]Esed rejimi ve bilhassa İran’a karşı bir konumda olduğu gözüken el-Hayr’ın bu siyasi girişiminin ilk etapta ciddi bir destek bulabilmesi mümkün gözükmese siyasi hareketi milis güç ile tamamlama hamlesi Liva suriye girişimini ilginç kılmakta.
Liva Suriye ile aynı dönemde yine Suveyde merkezli kurulan milis gücün adı Anti-Terör Kuvvetleri oldu.[5] Al-Monitor’e konuşan ve adını saklı tutan grup sözcüsü söz konusu yeni grubun Dürzi toplumu üyeleri tarafından oluşturulduğunu ve asli amacının terörist unsurlarla mücadele olduğunu dile getirdi.[6] Terörist olarak bahsi geçen unsurların ekseriyetle rejime ait askeri kimliklere sahip olup Suveyde bölgesinde sivillere karşı adam kaçırma ve cinayetler de dahil olmak üzere çeşitli saldırılarda bulunan kişiler olduğu vurgulanırken Anti-Terör Kuvvetleri’nin Lübnan Hizbullah’ı başta olmak üzere Suveyde’de İran uzantısı unsurlarını da tehdit olarak gördüğü ifadeler içinde yerini aldı. Sözcünün ifadelerine göre Anti-Terör Kuvvetleri ile Liva Suriye Partisi kağıt üzerinde iki ayrı yapı olsalar da koordineli olarak hareket etmekteler.
Yeni kurulan siyasi parti ve bu partiyle iltisaklı milis güç Suveyde’de farklı tepkilerle karşılaştı. Al-Monitor’e göre gelen olumlu tepkilerin sebebi bölgede var olan çeteler ve bu çetelerin yarattığı hukuksuzluk olurken olumsuz tepkiler ise el-Hayr’ın şahsı ve milis güçlerin profilleri kaynaklı gözükmekte. Al-Monitor’e konuşan Suveydeli gazeteci Novras Aziz’e göre el-Hayr 2020’nin ikinci yarısında Tanf üssünde ABD destekli koalisyon güçleriyle biraraya gelerek bölgedeki İran nüfuzuna karşı Suveyde’de neler yapılabileceğine dair planlarını sunsa da el-Hayr’ın etkili olmak istediği Doğu Suveyde’de halihazırda İran’ın askeri varlığı bulunmamakta. Buna ek olarak Anti-Terör Kuvvetleri grubunun içindeki pek çok kişinin suç geçmişi olan ve fidye için adam kaçırma gibi eylemlerle bilindikleri için yerel bazda nefret edilen profiller olduğunu ileri süren Aziz bu sebeplerle Liva Suriye girişiminin Suriye devrimine hizmet edemeyeceğini vurgulamakta.
Ömer Behram Özdemir
[1] https://www.al-monitor.com/originals/2021/07/new-druze-political-party-military-faction-take-shape-suwayda , Erişim Tarihi: 26 Temmuz 2021.
[2] https://coar-global.org/2021/07/26/autonomous-administration-calls-for-un-political-recognition/ , Erişim Tarihi: 26 Temmuz 2021.
[3] https://www.facebook.com/photo.php?fbid=3529460797064278&set=pb.100000011770637.-2207520000..&type=3 , Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2021.
[4] https://www.facebook.com/photo.php?fbid=3886726174671070&set=pb.100000011770637.-2207520000..&type=3 , Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2021.
[5] https://www.facebook.com/%D9%82%D9%88%D8%A9-%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%81%D8%AD%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%A8-100284902336855/ , Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2021.
[6] https://www.al-monitor.com/originals/2021/07/new-druze-political-party-military-faction-take-shape-suwayda , Erişim Tarihi: 26 Temmuz 2021.
