İnfografik
Fırat Kalkanı ve Koalisyon Sortileri (2)
İnfografik / Suriye Gündemi 24 Ağustos 2016 tarihinden bu yana devam eden Fırat Kalkanı operasyonuyla Suriye’deki IŞİD’e yönelik taarruzlar sürerken, ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri IŞİD mevzilerini vurmaya devam etti. Suriye Gündemi’nde 24 Ağustos 6 Eylül arasında hem ‘CENTOM’ hem de ‘Operation Inherent Resolve’ verileri daha önce analiz edilerek bazı tespitler yapıldı. Bu anlamda 6 Eylül’den sonra yapılan sortilerin detaylarına bakıldığı zaman bazı değişiklikler olduğu anlaşılabilir. İlk aşamada en çok Menbic hedef alınırken, 6 Eylül’den bu yana sortiler daha çok Deyr ez-Zor ve Mare hattını hedef aldığı anlaşılıyor. 24 Ağustos 6 Eylül arasında Menbic hattı 46 kere hedef alındı, bu rakamın 6 ve 27 Eylül tarihleri arasında 14’e düştüğü görülüyor, bununla birlikte sahada Menbic’ten El-Bab’a doğru SDG-YPG ilerleyişinin durduğu anlaşılıyor. Buna karşın, Mare hattındaki IŞİD mevzilerini hedef alan sortilerin her ne kadar bir kısmı Fırat Kalkanı operasyonu kapsamında gerçekleşse de, (23 ve 26 Eylül’de yapılan sortiler gibi) diğer sortilerin ağırlıklı olarak SDG-YPG Afrin yönünden El-Bab’a doğru ilerlemesini sağladığı görülüyor. Genel olarak Fırat Kalkan operasyonunun devam ettiği 35 gün boyunca, Suriye’de Koalisyon güçlerinin gerçekleştiği sortiler incelendiğinde, sortilerin Suriye genelinde IŞİD mevzilerini vurmaya devam ettiği anlaşılıyor. 12 Eylül’den sonra TSK ve destekli Suriyeli muhalif grupları IŞİD’e karşı destekleyen bazı sortiler yapılmaya başlasa da (TSK’nın açıklamalarına göre 12 Eylül’de Fırat Kalkanı kapsamında Koalisyon uçakları destekli hava hareketi daha çok gerçekleşmeye başladı), SDG-YPG’yi destekleyen sortilerin sayısının hala Mare bölgesinde yapılan sortilerden daha fazla olduğu görünüyor. Özellikle YPG ile IŞİD’in çatışma yaşadığı bölgelerde (Haseke’nin güneyindeki  Şeddadi ve Rakka’nın kuzeyindeki Ayn İsa gibi) bu durum kolaylıkla tesbit edilebiliyor. Öte yandan Koalisyon güçlerinin son dönemlerde yoğun bir şekilde Deyr ez-Zor eyaletinde sortiler gerçekleştirmeye başladığı, 7 Eylül ile 26 Eylül tarihleri arasında yaklaşık 61 sorti düzenlediği rapor ediliyor. Burada dikkati çeken nokta ise, Deyr ez-Zor eyaletinde genelde IŞİD güçleri ile çatışan grubun Esed güçleri olması. Bu saldırılar sırasında 17 Eylül tarihinde Koalisyon uçaklarının Deyr ez-Zor askeri hava alanı yakınlarında Esed güçlerini vurması sonucu 83 asker öldü, 120 civarında askerse yaralandı. ABD ise olayın ‘yanlışlıkla’ gerçekleştiğine savundu. Bu durum her ne kadar komplo teorilerine yol açsa da, ABD güçlerinin Esed rejimine yakın hava desteği verdiğini göstermesi bakımından ilginç bir gelişmeydi. Daha sonraki sortiler, bu olaydan sonra da Deyr ez-Zor eyaletindeki IŞİD mevzilerinin vurulmaya devam ettiğini gösteriyor. Fırat Kalkanı operasyonuna destek olarak yapılan sortiler genel olarak 12 Eylül’den sonra yapıldığı ve daha çok Mare hattındaki Daiş mevzilerini hedef aldığını göz önünde bulundurduğumuzda Suriye genelinde 24 Ağustos 26 Eylül tarihleri arasında yapılan sortilerin (365 sorti) 10%’u altında olduğu tahmin ediliyor. Ne TSK açıklamalarında ne de CENTCOM verilerinde Fırat Kalkan operasyonuna destek olarak düzenlenen sortiler ile ilgili yeterli bilgi paylaşmadığı için bu oran tahmini kalıyor.
Menbic Operasyonu Boyunca Hava Saldırıları
İnfografik / Suriye Gündemi 24 Mayıs 2016 tarihinde YPG liderliğindeki SDG (Suriye Demokratik Güçleri) ‘Rakka’nın Kuzeyini Kurtarma Operasyonu’nu başlattığını ilan ettiği halde, sonraki günlerde taarruzunun asıl hedefinin IŞİD’in kontrolündeki Menbic olduğu anlaşıldı. 31 Mayıs’ta Fırat’ın batısında IŞİD’ten 16 köy ele geçiren YPG-SDG’nin ana hedefinin Kuzey Rakka değil Menbic olduğu anlaşılınca, aynı gün, ‘Menbic’i Kurtarma Operasyonu’ resmi olarak ilan edildi. Amerikalı uzmanların sahada verdiği desteğin yanı sıra, YPG-SDG ilerleyişinde hava desteği genel anlamda kritik bir rol oynadı. Hem ‘CENTOM’ hem de ‘Operation Inherent Resolve’un verilerine bakıldığında ABD öncülüğündeki koalisyonun sağladığı desteğin, YPG-SDG’nin IŞİD’e karşı ilerleyişinde ne kadar yardımcı ve kritik olduğu anlaşılabilir. Mayıs’ın son haftasında koalisyon güçleri Menbic ve etrafındaki IŞİD mevziilerini artan bir biçimde hedef almaya başladı. 16 Ağustos tarihinde Menbic’in YPG-SDG tarafından kontrol edilmesiyle sona eren operasyon 77 gün sürdü. Bu süre içeresinde ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri Menbic ve etrafındaki IŞİD mevziilerini hedef alan toplam 634 sorti gerçekleştirdi. Bu sortilerin 552’si IŞİD’in lojistik birliği, 537’si Cephe hattı, 110 araç ve 14 kontrol ve komuta merkezi/noktasını hedef aldı. Sortilerin günlük dağılımına bakıldığında sahadaki gelişmelere paralel olarak geliştiği anlaşılabilir. Örneğin 28 Temmuz’da IŞİD Menbic kuşatmasını yarma girişimi gerçekleştirdi, el-Bab yönünden ilerleyip bazı köyleri ele geçiren IŞİD’e karşı, koalisyon hava saldırılarıyla yoğun bir şekilde müdahale edildi ve ertesi gün 19 sorti gerçekleştirildi. Genel verilere bakıldığında operasyonun ilk haftasında IŞİD’in hareket kabiliyetinin hedef alındığı görülüyor. Nitekim ilk hafta tünellerle birlikte Menbic ve etrafında 6 köprü hedef alındı. Günde ortalama olarak yapılan 8 sortiyle, cephe hattı, araç, lojistik birliği hedef alınmakla birlikte havan topu, savunma sistemleri, ağır makineli tüfeklerle beraber IŞİD’in önemli silahı olan bombalı araçların atölyeleri de sürekli hedef alındı. Menbic operasyonunun resmi olarak bittiği ilan edildiği halde, koalisyon hava saldırılarının durmadığı ve özellikle batı Menbic’e yönelik devam ettiği görülmektedir. Bu durum YPG-SDG’nin gerçekleştirebileceği bir sonraki operasyonun hazırlıklarına işaret etmektedir.
Suriye’de Rusya’nın Kayıpları
İnfografik / Suriye Gündemi 30 Eylül 2015 tarihinde başlayan Rusya’nın Suriye müdahalesi Esad rejimini ayakta tutmada nispeten başarılı olsa da, kayıpsız geçmedi. Rusya her ne kadar 9 ay süresince dikkatli davransa ve Suriye’de ikinci Afganistan’ı yaşamamak için müdahalesini sınırlı tutsa da, zaman geçtikçe kayıpların arttığı görülüyor. Açıklanan ve teyit edilen verilere göre şimdiye kadar Rusya’nın Suriye’de yaklaşık 9 ayda verdiği kayıp: 13 asker, 5 helikopter, 20 askeri araç, 2 savaş uçağı. Suriye’ye müdahalenin ardından şimdiye kadar tarihsel olarak açıklanan Rusya kayıpları:
Rejimin Son Bir Haftada Düşürülen Hava Araçları
İnfografik / Suriye Gündemi Son bir haftada muhalif Ceyş el-İslam(İslam Ordusu) tarafından rejime ait bir helikopter iki savaş uşağı düşürülmüştür: 1/7/2016: SU-22 rejim uçağı Doğu Kalamon’da (Ceyrud yakınlarında) düşürüldü, pilotu ‘Yüzbaşı Nevras Hasan’ canlı ele geçirilmesinin ardından infaz edildi. 27/6/2016: Doğu Kalamun’da bulunan Sin Askeri Havalimanı yakınlarında MİG-29 tipi uşağı vuruldu. Muhalifler tarafından mürettebatın öldüğü söylense de, rejim kaynaklarına göre uçak havaalanına geri inmeyi başardı. 26/6/2016: Doğu Guta’da Bahhariye beldesinin üzerinde (iddialar göre SA-8 Gecko OSA-AKM hava savunma sistemi kullanarak) bir helikopter düşürüldü.