Aralık 2017’de Suriye sahasında toplamında 9 ATGM kullanıldığı raporlandı. Suriyeli muhalifler tarafından internete yüklenen videolarda kullanıldığı görülen ATGM’lerin 8’i TOW ve biri Fagot anti-tank füzesidir. Kullanılan güdümlü anti-tank füzelerinin ikişer tanesi tanklara ve araçlara karşı, birer tane de BMP, bina, asker, Şilka ve 23-mm topuna karşı kullanılmıştır. Anti-tank füzesi kullanan gruplar Tahrir al Şam, Özgür İdlib Ordusu, Ceyş el Nasr ve 1. Sahil Tümeni’dir.

2016-2017 Yılları arasında Suriye’de hayatını kaybeden siviller Suriye İnsan Hakları Örgütü (SNHR)’nin verdiği bilgilere göre 2017 senesinde yapılan saldırılar sonucunda 10.603 sivil yaşamını yitirdi. Hayatını kaybeden 10.603 sivilin 230’u işkence sonucu öldürülmüştür. 1134 ile Mart 2017’deki sivil kayıplar en yüksek seviyeye ulaşırken, Aralık 2017’de 569 sivil kayıp en düşük seviyedir. İşkence sonucu sivil kayıplarda Ağustos’daki 32 kayıp en yüksek seviye iken, Kasımda 9 sivil kaybı ile en düşük seviyeyi teşkil etmektedir. 2016 ile 2017 senesi kıyas edildiğinde hem toplam sivil kayıplarda, hemde işkence sonucu yaşanan sivil kayıplarında önemli oranda azalma görülmektedir. İşkence sonucu yaşamını yitiren sivillerin sayısı 2016’ya göre yarılanırken, 2017’de toplam 6.310 sivil kaybı daha az yaşanmıştır.

2017 senesi içerisinde Esed rejimine ait hava araçlarının bir kısmının teknik arıza nedeniyle ve hava savunma silahıyla vurularak kaybedildiği açıklandı. Bu hava araçlarının bir kısmı ise yerdeyken vuruldu. Vurulan uçaklardan SU-24 ve MIL MI – 28 Rusyanın hava araçlarıdır. Birer tane Mil Mi-24, Su-24 ve Mil Mi-28, 2 tane Mig-21, 4 tane Mil Mi-17 ve 4 tane Mig-23, 8 tane Su-22 ve 9 tane Aero L-39 hava araçları etkisiz hale getirildi veya etkisiz hale geldi. Eğitim uçağı: Eğitim uçağı, özellikle pilot ve mürettebatların uçuş eğitimini kolaylaştırmak için tasarlanmış bir uçaktır. Bombardıman uçağı: Bu uçaklarda güçlü motorlar bulunmaktadır. Yapıları gereği diğer uçaklara nazaran daha yüksek kapasite ile bomba taşırlar Avcı uçağı: Öncelikli görevi diğer savaş uçaklarını avlamak olan savaş uçağı. Avcı uçakları genellikle küçük, hafif, hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek uçaklardır. Çok amaçlı helikopter:  Çok amaçlı askeri helikopterler kara saldırı, hava saldırı, ulaştırma, tıbbi tahliye, komuta ve kontrol, ve asker taşıma gibi görevlerde kullanılabilmektedir. Saldırı helikopteri: Saldırı helikopteri, düşman piyade ve zırhlı savaş araçları gibi karadaki hedefleri vurabilme kabiliyetine sahip bir silahlı helikopterdir. Asıl görevleri kara güçlerine yakın hava desteği sağlamaktadır. Taşıma helikopteri: Gövde içinde asker, yük ya da mühimmat taşıyabilir.

Rusya ve Türkiye’nin Kasım ayında raporladıkları ateşkes ihlalleri

Ocak-Kasım 2017 tarihleri arasında Suriye’de kullanılan varil bombaları Birleşmiş Milletler tarafından 2139 nolu karar ile 22 Şubat 2016’da yasaklanan varil bombaları Esad rejimi tarafından halen kullanılmaktadır. Esad rejimi, 2017 senesinin başından bu yana 5 bin 931 varil bombası kullanmıştır. Kasım ayında ise 613 tane varil bombasının kullanıldığı raporlandı. Kasım ayında atılan varil bombalarında dikkat çeken husus, 38 tanesinin Türkiye, İran ve Rusya arasında varılan çatışmasızlık bölgelerinde kullanılması, 51 varil bombasının Deyr Ezzor’daki DAEŞ’ın kontrolündeki bölgelere atılmış olması ve 524 (86%)’nın Şam’ın etrafındaki Guta bölgelerindeki insanların hedef alınmış olmasıdır. El yapımı varil bombası; bir tüpün içine sıkıştırılmış metal parçacıkların havadan atılması sonrasında, yere çarpması sonucu infilak etmektedir. Patlayan varil bombasının içerisindeki küçük metal parçacıklar etrafa yayılıp, mümkün olduğunca geniş bir alandaki insanları öldürmekte veya sakat bırakmakta. Hedef’e isabet oranı düşük olan varil bombaları sonucunda ölen sivil insan sayısı bir hayli fazladır. Rejimin varil bombasının kullanımının temel sebebi maliyetinin düşük olmasıdır.

Muhaliflerin ATGM atışları ve vurduğu hedefler [Kasım 2017]

Uluslararası Koalisyon ’un Suriye’deki hava saldırıları (Kasım 2017) CENTCOM’un resmi verilerine göre, ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon Kasim ayında toplam 94 hava saldırısı gerçekleştirdi. Bu hava saldırılarının 44’ü Deyr Ezzor operasyonu kapsamında, Deyr Ezzor bölgesindeki DAEŞ hedeflerine karşı gerçekleştirildi. Uluslararsı koalisyonun ayrıca yine Deyr Ezzor operasyonu kapsamında Ebu Kemal bölgesine 43 hava saldırısı düzenledi. 7 hava saldırısı ise Şedadi bölgesindeki DAEŞ unsurlarına karşı gerçekleştirildi. YPG’nin Rakka operasyonu bitmesiyle, uluslararası koalisyonun düzenlediği hava saldırılarında önemli oranda bir azalma görülmekte. Rakka sonrasında uluslararası koalisyonun Deyr Ezzor ve Ebu Kemal üzerine yoğunlaştığı görülüyor. Bu bölgedeki hava saldırıları YPG’nin Deyr Ezzor bölgesindeki petrol sahalarını ele geçirmesine yönelik verilen destektir. Geçen son 5 aydaki yoğun hava bombardımanına kıyasen, Rakka operasyonunun bitmesiyle nicelik açısından önemli bir düşüş görülmekte.

Ocak-Kasım 2017 tarihleri arasında Suriye’deki sivil kayıpları Suriye İnsan Hakları Ağı’nın verdiği bilgilere göre 2017 senesinin Aralık ayına kadar Suriye’de 10.034 sivil, çatışma, bombardıman ve hava saldırıları sonucunda yaşamını yitirmiştir. Hayatını kaybeden 10.034 sivilden 215’i işkence sonucunda hayatını kaybetmiştir. Mart ayında 1134 sivilin ölmesiyle Suriye’deki sivil kayıplar tavan yapmıştır. 2017 senesinin en düşük sivil kaybı Ağustos ayında 772 sivilin ölmesiyle olmuştur.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 2016 Ağustos ayındaki St. Petersburg ziyaretinde Putin ile görüşmesinde, Suriye’de ortak hareket edilmesi konusu değerlendirildi. 14 Aralık 2016 tarihinde iki lider arasında gerçekleştirilen telefon görüşmesi ise Suriye’deki barışa katkı vermek ve siyasi sürecin başlatılması üzerinde mutabık kalındı. Ardından 29 Aralık 2016 tarihinde Suriye genelinde ateşkes ilan edildi. Astana Toplantısı: 23-25 Ocak’da Ateşkesi sağlamak için ortak gözlem heyeti kurulması karar verilerek Astana süreci başladı. Astana Toplantısı: 17 Şubat’da Ateşkes ihlallerini raporlama heyetleri ve mekanizlamarı kuruldu Astana Toplantısı: 14-15 Mart’da Türkiye ve Rusya ile beraber İran da sürecin garantörü olarak katıldı. Astana Toplantısı: 4 Mayıs’da de-eskalasyon (Çatışmasızlık) bölgeleri oluşturulmasında mutabık kılındı Astana Toplantısı: 12-15 Temmuz’da çatışmasızlık bölgeleriyle ilgili operasyonel ve teknik usülleri sonuçlandırmak üzere, Ortak Çalışma Grubunu görevlendirdiklerini duyuruldu. Astana Toplantısı: 13-14 Eylül’de Kuzey Humus ve Doğu Guta’nın ardından İdlib’de de çatışmasızlık bölgesi oluşturulmasına karar verildi. Astana Toplantısı: 30 Ekim’de tutuklular konusunda gelişme yaşanmasa da, çatışmasızlık bölgeleri uygulamasının üzerine çalışmaların devam edileceği ifade edildi.

Ekim 2017’de Suriye sahasında toplamında 9 ATGM kullanıldığı raporlandı. Suriyeli muhalifler tarafından internete yüklenen videolarda kullanıldığı görülen ATGM’lerin 3’ü Konkurs, 2’si Fagot ve birer tane TOW, Kornet ve Malyutka füzesidir. Bir tane ATGM’nin ise hangi model olduğu belirlenilememiştir. Kullanılan ATGM’lerin 4’ü tanklara karşı ve birer tane bina, asker ve 14,5mm topa karşı kullanılmıştır. 2 ATGM kullanımın ise tam olarak hangi hedefi vurduğu video-analiz sonucunda ortaya çıkmamaktadır. ATGM’leri kullanan gruplar Tahrir al Şam, Cebel el-Şeyh Kuvvetleri, Güney Cephesi ve Merkez Tugayıdır.