Kim Kimdir?
Ulusal Savunma Güçleri (USG) Suveyde
Ulusal Savunma Güçleri’nin (USG) Suveyde bölgesindeki koludur. Suveyde’deki en geniş kapasiteli milis yapı oldukları düşünülmektedir. Milisleri ekseriyetle bölgede yaşayan rejim yanlısı Dürzilerden oluşmaktadır.
Suriye rejiminde baş gösteren askeri insan kaynağı sıkıntısı ve güvenlik zaafiyetlerini engellemek amacıyla 2012’nin son aylarında kuruldu.
Tel Fara, Harbat Sa’ad, Bir el-Rasi, Dama, Dir Dama, Taa’ra, Duveyra ve Busra Şam gibi Suveyde ve çevresindeki bölgelerde çatışmalara katılmışlardır.
Suveyde’deki yerel diğer milis unsurların aksine Suriye’nin farklı bölgelerinde de çatışmalarda yer aldılar. El-Şaar petrol sahası, T-4 askeri havaalanı, Halep kırsalı, Lazkiye’nin kuzey kırsalı, Dera ve Kuneytra cepheleri ile Şam kırsalı, Suveyde USG’nin yer aldığı önemli çatışma alanlarıdır.
USG Suveyde, tüm bu çatışmalarda şimdiye kadar 250’den fazla milisini kaybetmiştir. USG Suveyde’nin askeri kapasitesinin sınırları net olmamakla birlikte en az 3000 milise sahip oldukları düşünülmektedir.
Çatışma dönemleri hariç Esed rejiminin Suveyde ve kırsalındaki kolluk gücü olarak görev yapmaktadırlar. Suveyde kırsalında çok sayıda kontrol noktası ve karargaha sahiptirler.
Eylül ayının son günlerinde Suveyde’de yerel unsurlar ile 5.Kolordu’ya bağlı 8.Alay arasında çıkan çatışmalarda yerel unsurlar ile birlikte hareket etmişlerdir.
Bölgede 5.Kolordu’nun faaliyetlerine karşı Hizbullah ve İran ile yoğun temas halindeler.
USG Suveyde’nin bölgede 5. Kolordu faaliyetlerine karşı durmak adına Hizbullah tarafından fonlandığına dair iddialar bulunmaktadır. Ayrıca USG Suveyde, bazı çatışmalarda Hizbullah komutası altında görev almıştır.
Kuvat el Fahd
Dürzi milis gücü olan örgütün merkezi Suveydedir. Aynı isimle bir başka Dürzi milis gücü de Kanavat kasabasında faal olup bu örgütle ilişkisi yoktur.
Örgütün kapasitesi bilinmemekle birlikte küçük çaplı bir milis gücü oldukları düşünülmektedir.
Örgüt adını rejime karşı mesafeli duruşuyla bilinen Dürzi Şeyh Ebu Fahd Vahid el-Bal’us’tan almaktadır. El-Bal’us, iç savaşın patlak vermesinin ardından bölgede yaşayan Dürzileri çatışmanın etkilerinden korumak amaçlı Dürzi milis yapıların kurulmasına öncülük eden isimdir. Aynı zamanda El-Bal’us, Dürzilerin rejimin muhaliflere karşı savaşında zorunlu olarak silah altına alınmasına karşı pozisyonuyla da bilinmektedir. Ebu Fahd Vahid el-Bal’us Eylül 2015’te faili meçhul bir saldırı sonucunda öldürüldü.
Örgüt, Suveyde’nin bilhassa doğusunda dönem dönem DEAŞ’a karşı mücadele etmiştir. Halihazırda Suveyde’deki pek çok Dürzi milis grubu gibi yerel kolluk kuvveti görevi icra etmektedirler.
Siyasi olarak Rusya’ya yakın konumda olan örgütün, Şam’ın Suveyde siyasetiyle de sorunları bulunmaktadır.
Rejimin, Dürzi bölgelerindeki gözaltıları, rejim milislerinin karıştıkları kaçırma olayları ve zorunlu askerlik uygulaması Şam ile aralarındaki önemli fikir ayrılıklarının sebeplerindendir.
Siyaseten Rejim karşıtı konumlanan çatı milis yapısı Rical el-Karama’dan ayrılanlar tarafından kurulan örgütün, Rejim ile ilişkileri bölgede rejim tarafından tutuklanan Dürziler sebebiyle sorunludur.
Rusya ile yakın olunmasına karşın Rusya’nın ağır silahların teslimi ve Suveyde dışında çatışmalara katılma teklifini reddeden örgüt, yerel bir Dürzi milis yapısı olarak varlığını sürdürmektedir. Moskova’nın Kuvat el-Fahd’ı 5.Kolordu bünyesine katmak isteği de yine Suveyde dışında çatışma gerekliliği sebebiyle örgüt tarafından kabul görmemektedir.
Ketaib Humat el- Diyar
Rejim yanlısı Dürzi milislerden oluşan grup, Suveyde bölgesinde faaliyet göstermektedir. Örgüt adını Suriye ulusal marşı Humat el-Diyar’dan almaktadır.
2012’de ufak çaplı ve merkezden bağımsız olarak kurulan örgütün resmi kuruluş tarihi 2013’tür. Kurucusu Nezih Cerbo’dur.
Nezih Cerbo, Suriye Dürzilerinin önde gelen din adamlarından Şeyh Hüseyin Cerbo’nun oğludur. Amcası Şeyh Yusuf Cerbo, Suveyde bölgesinde rejim yanlısı milis yapılanmalara öncülük etmiş bir figürdür.
2000 civarı milise sahip olduklarına dair iddialar bulunmaktadır.
Dürzi kitle içerisinden çıkan bir milis yapısı olmasına karşın Esed rejimine oldukça yakındır. Bu sebeple Lübnan’daki Dürziler ile ilişkilerinde de “Canbulat” karşıtı ve Esed yanlısı Dürzi gruplarla daha yakın temaslar halindedirler.
Örgüt Suveyde bölgesindeki diğer Dürzi milis güçleriyle bölge hakimiyeti üzerine rekabet halindedir.
Rejim ordusu, YSG güçleri, SSMP’ye bağlı milis unsurlardan destek gören örgüt, bu gruplarla ortak çatışmalara da girmektedir. Örgüt milisleri cephe hattının gerisinde kimi bölgelerde kolluk kuvveti görevi ifa etmektedir.
Akaryakıt ve ilaç kaçakçılığına bulaştıklarına dair çeşitli iddialar mevcuttur. Bunun haricinde Suveyde bölgesi ve çevresinde fidye amaçlı adam kaçırdıklarına dair iddialar vardır.
Nubar Ozanyan Taburu
Nisan 2019’da Suriye’nin kuzeyinde YPG kontrolündeki Tel Temr’de kuruldu. Örgüt adını Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı terörist Nubar Ozanyan’dan almaktadır.
Nubar Ozanyan, 1990’lı yıllarda Dağlık Karabağ’da Azerbaycan güçlerine karşı savaştı. Ardından terör örgütü TİKKO saflarında Tunceli ve çevresinde Türk güvenlik güçlerine karşı çatışmalarda yer aldı. Suriye’de ise YPG’ye yakın Enternasyonalist Özgürlük Taburu çatısı altında faaliyet gösteren Ozanyan, 2017’de Rakka’da DEAŞ ile çatışırken öldürüldü.
Nubar Ozanyan Taburu, aşırı sol ideolojiye sahip farklı ülkelerin Ermeni asıllı vatandaşlarından oluşmaktadır. Örgütün Ermeni milliyetçiliği ve Türkiye karşıtı söylemi dikkati çekmektedir. Özellikle Türkiye’deki aşırı sol gruplarla söylemsel benzerlikleri bulunmaktadır.
Terör örgütü YPG’nin liderlik ettiği SDG güçleri çatısı altında savaşmaktadırlar. Askeri kapasitelerine dair net bir bilgi bulunmamaktadır.
Haseke kırsalında Abdülaziz Dağı ve Tel Temr bölgelerinde aktif olan örgüt ayrıca Barış Pınarı Harekatı esnasında TSK ve SMO’ya karşı çatışmalarda yer almıştır.
Ozanyan Taburuna mensup yüzlerce militanın, Ermenistan’a destek vermek amacıyla Azerbaycan’la savaşmak için işgal altındaki Karabağ'a götürüldüğü iddia edilmektedir.
Örgüt milislerinin Dağlık Karabağ’da Azerbaycan güçlerine karşı savaşmak adına Ermenistan’a intikal ettiklerine dair iddialar bulunmaktadır.
Rami Mahluf'un Yerine Geçen Rejimin Yeni Finansörü: İhab Mahluf
Ocak 1973’de Şam’da doğan İhab, Muhammed Mahluf’un oğlu, Beşar Esed’in ise kuzenidir.
İş adamı olan İhab Mahluf, ailesinin ticari işletmelerinde görev aldı. Ağabeyi Rami ile birlikte ailenin tüccar kanadını oluşturmaktadır.
Kurucusu ve ortağı olduğu çok sayıda şirket bulunmaktadır. Bunlardan bir kısmı şunlardır: “Peshawar Yatırım, Bunyan al-Sham, Ramak İnşaat, Ama Nour, Sorouh, International University for Science and Technology (IUST), Fecr, Hani Murtada Üniversitesi, Hadaeq Yatırım, Syriatel, el-Ghomur, Aqilah Sigorta.”
Başkent Şam’da çok sayıda döviz bürosunun işletmesi de İhab’a aittir.
Aynı zamanda Mahluf ailesinin diğer bireylerinin de ortak olduğu İngiliz Virjin Adaları’na kayıtlı çok sayıda başka şirkette pay sahibidir. BAE, Lübnan, Romanya, Avusturya ve Rusya’da taşınmazları ve şirketleri bulunmaktadır.
İhab Mahluf aynı Rami gibi Mahluf ailesinin rejim yanlısı milisleri ve rejim ordusunu finanse etme görevini üstlenmektedir.
İhab Mahluf, pek çok ülke ve kurumun yaptırım listelerinde bulunuyor. Bu ülke ve kurumlar şunlar: ABD, AB, Türkiye, Monako, Norveç, İsviçre, Avustralya ve İzlanda.
313 Güçleri (Kuvat 313)
Liva Seyyide Rukiye’nin bir alt grubu olarak kurulan örgüt, 2016’da Liva Seyyide Rukiye yapılanmasından ayrılarak bağımsız olarak faaliyetlerine devam etti. 2018’de Yerel Savunma Güçleri (YSG) çatısı altına girdi. Halen bir YSG unsuru olarak hareket ettikleri bilinmektedir.
YSG çatısı altındaki grubun milisleri ekseriyetle Suriyeli Şiilerden oluşmaktadır. Milislerin içerisinde Şam ve çevresinden gelenlerin varlığı dikkat çekmektedir.
Örgüte ait görseller, logolar ve milislerin kullandıkları peçlerde “Mehdi”, “Seyyide Zeyneb”, “İslami Direniş”, “Rafızi” gibi mezhebi ve siyasi semboller yer almaktadır.
Gruba ismini veren 313 sayısı da dini bir referanstır. Bedir Savaşı’nda Hz. Muhammed’in emrindeki Müslüman askerlerin sayısının 313 olduğuna dair rivayetler ile Şii inancında Mehdi’nin zuhuru sonrası 313 yardımcısı (ashabı) olacağına dair iddialar, 313 sayısına sembolik önem kazandırmaktadır.
313 sayısı, Kuvat 313 haricinde Fevc Ebu el-Haris ve Saraya el-Ariin örgütlerinin amblemlerinde de yer almaktadır.
Grubun askeri kapasitesine dair net bilgiler olmamakla birlikte kısıtlı kapasiteye sahip küçük bir örgüt oldukları düşünülmektedir.
Şam, Dera, Süveyde, Deyr ez-Zor, Tedmür, Hama, Halep kırsalı gibi bölgelerde çok sayıda çatışma ve harekata katılmışlardır.
Deyr ez-Zor, Dera ve Kuneytra cephelerinde 60’ın üzerinde kayıp vermişlerdir.
YPG/SDG'nin Petrol Anlaşması İmzaladığı ABD'li Hayali Şirket: Delta Crescent LLC
Delta Crescent Energy LLC
Şubat 2019’da enerji şirketi olarak ABD’nin Delaware eyaletinde kuruldu.
2020’de ABD tarafından verilen faaliyet lisansıyla şirket, Suriye’nin kuzeydoğusunda YPG kontrolündeki sözde otonom yönetimle petrol anlaşması imzaladı.
Bu anlaşmaya göre, Delta Crescent Energy şirketinin sorumluluğu, Tel Brak, Tel Hamis ve Rumeylan gibi Haseke’nin kuzeydoğusunda yer alan petrol alanlarındaki tesislerin tadilatı, üretim kapasitesinin arttırımı, üretimin verimi ve petrolün uluslararası piyasalara nakli olarak belirlendi.
Delta Crescent Energy, Suriye’de petrol üretim ve ticaret faaliyetleri için ABD tarafından lisans verilen ilk ve tek şirket konumundadır. Söz konusu anlaşmada bahsi geçen faaliyet alanları ise halihazırda YPG kontrolünde bulunmaktadır.
Yeni bir şirket olan Delta Crescent Energy ile alakalı detaylı bilgi bulunmamakla birlikte ortaklarına dair kısmi bilgiler mevcuttur.
Ortakları içerisinde sektör profesyonelleri haricinde asker ve diplomatlar bulunmaktadır. Bilinen bazı ortakları, James Cain, James Reese, John P. Dorrier Jr.’dir.
James Cain
1957 doğumlu ABD’li diplomat ve hukukçudur. 2005-2009 arasında ABD’nin Danimarka Büyükelçisi olarak görev yapmıştır. Görevi esnasında özellikle terörizme karşı mücadele ve enerji güvenliği gibi alanlara odaklanmasıyla dikkat çekmiştir.
James Reese
Asker kökenli olan Reese, 25 sene boyunca ABD ordusunun en nitelikli birliklerinden Delta Gücü’nde çeşitli kademelerde görev almıştır. Görevinin son yıllarında Irak’ta el-Kaide unsurlarına karşı özel operasyonlarda yer alan Reese, 2007’de ABD ordusundan yarbay rütbesiyle emekli olmuştur. Emekliliğinin ardından TigerSwan adını verdiği uluslararası güvenlik şirketi kurarak bölgede çeşitli güvenlik hizmetleri vermiştir.
John P. Dorrier Jr.
Dorrier Jr, Ridgeway Arizona ,Amoco, Anschutz, BHP ve Seven Seas petrol şirketlerinde idari görevlerde bulunmuştur.. Kurucularından olduğu ve Suriye’de de petrol sondaj tecrübesi olan GulfSands Petrol şirketinde de bir dönem yöneticilik yapmıştır.
Rusya’nın Son Suriye Ziyaretinde Rus Heyete Başkanlık Eden Rusya Federasyonu Başbakan Yardımcısı: Yury Borisov
Yury Borisov, 31 Aralık 1956'da SSCB'nin Kalinin Bölgesi'nde doğdu.
1974'te Kalinin Suvorov Askeri Okulu’ndan mezun oldu.
1978'de Puşkin Yüksek Komuta Hava Savunma Elektroniği Okulu'nu bitirdikten sonra SSCB Silahlı Kuvvetlerinde subay olarak göreve başladı.
1985’de Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Hesaplamalı Matematik ve Sibernetik Fakültesi’nden mezun oldu.
1998’de Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri rezervinden emekli olduktan sonra, halka kapalı bir anonim şirketi olan Bilimsel ve Teknik Modül Merkezi’nin genel müdürü olarak atandı.
2004’de Federal Sanayi Ajansı'nın radyo-elektronik endüstrisi ve kontrol sistemleri biriminin başına atandı. 2007'den beri bu ajansta başkan yardımcısı olarak görevini sürdürmektedir.
2 Temmuz 2008'de Borisov, Rusya Federasyonu Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı olarak atandı.
3 Mart 2011’de Rusya Federasyonu hükümetine bağlı Askeri-Sanayi Komisyonu’nun birinci başkan yardımcılığı görevini üstlendi.
15 Kasım 2012’de Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı Kararı ile Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı’na bakan yardımcısı olarak atandı.
5 Haziran 2013'ten beri aynı zamanda BDT Savunma Bakanları Konseyi bünyesindeki askeri-teknik komitenin başkanıdır.
7 Ekim 2013’de Rusya Federasyonu’nun 1. sınıf danışman vekili rütbesine layık görüldü.
7 Mayıs 2018'de askeri-sanayi kompleksinin geliştirilmesinden sorumlu Rusya Federasyonu Başbakan Yardımcılığı görevine aday gösterildi.
Borisov, Rusya Federasyonu’nun Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in 18 Mayıs 2018 tarihli kararıyla başbakan yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
Liva el-Kudüs
2013’de Muhammed Said tarafından kuruldu. Rejim yanlısı ve ekseriyetle Filistinli mültecilerden oluşan Filistin milliyetçisi bir milis gücüdür. Kuruluşu ve devamında hava istihbarat tarafından desteklenmiştir.
Rejimin pek çok cephede yaşadığı askeri kayıplar sonrası milis ihtiyacı üzerine kuruldu. Aynı zamanda ülke genelinde rejim yanlısı Filistinlilerin milis güçlere katılımı hususunda önemli rol oynadılar.
Halep, Şam, İdlib, Hama,Humus, Deyr ez-Zor bölgeleri başta olmak üzere çok sayıda cephede rejim adına çatışmalara girdiler.
Bugünlerde Badiye’de (çöl bölgeleri) çokça konuşlanan örgüt 2014-2016 arasında Halep’te Neyreb, Handarat ve Doğu Halep hattında yoğun çatışmalara girdi. Rejimin Halep’teki kazanımlarında büyük pay sahibi oldular 2018’den bu yana Deyr ez-Zor’da DEAŞ’ın düzenli birlikleri ve gizli hücreleriyle çatışmalara girdiler.
Liva el-Kudüs, Rusya’nın Suriye’deki gözde milis gruplarındandır. Liva el-Kudüs milislerinin Rus Özel Kuvvetleri tarafından dönem dönem eğitilmesi de Rusya’nın bu duruşunu teyit etmektedir.
Rusya destekli Liva el-Kudüs Halep ve Deyr ez-Zor’da 4. Zırhlı Tümen ve İran destekli diğer milis güçleriyle dönem dönem çatışmalara girmekte.
Kürt Ulusal Birliği Partileri (PYNK)
Mayıs 2020’de 25 siyasi parti ve hareketin birleşmesiyle “Partiyen Yekitiya Niştimani ya Kurd” (PYNK) adıyla Kamışlı’da kuruldu.
PKK’nın Suriye uzantısı PYD/YPG çizgisindeki çatı yapılanmanın amacı kendi tabirleriyle “Suriye’deki Kürt siyasi hareketlerinin tek çatı altında toplanmasıdır.” Bunun başlıca sebebi Suriye Kürtleri’nin çok parçalı siyasi yapısı ve sosyolojik olarak Kuzey doğu Suriye’deki Kürt nüfusun YPG çizgisi ile ortak noktalarının azlığıdır.
Çatı yapıyı oluşturan siyasi parti ve hareketlerden bazıları şunlardır: Kürdistan Demokratik Barış Partisi, Demokratik Birlik Partisi (PYD), Suriye Kürdistan Demokrat Partisi, Kürdistan Yeşil Partisi, Kongreya Star, Suriye Kürt Sol Demokrat Partisi, Suriye Kürt Sol Partisi, Kürdistan Kardeşlik Partisi (PBK), Suriye Kürt Ulusal Partisi, Kürdistan Demokratik Değişim Partisi, Demokratik Mücadele Partisi, Suriye Kürdistanı Yenilik Hareketi, Kürdistan Özgürlük Partisi, Suriye Kürt Demokrat Partisi, Kürdistan Cumhuriyetçi Partisi, Reform Hareketi, Suriye Kürt Demokratik Roj Partisi, Kürdistan Gelecek Hareketi, Kürdistan Komünist Partisi (KKP), Özgür Vatansever Birlik Partisi, Kürdistan İşçi Birliği Partisi.
Suriye Kürdistan Demokrat Partisi, Suriye Kürt Sol Demokrat Partisi, Kürdistan Özgürlük Partisi, Suriye Kürt Demokrat Partisi, Kürdistan Gelecek Hareketi gibi yapılar aslında ENKS’deki aynı isimli partilerden ayrılan yeni partilerdir.
Kürdistan Demokratik Barış Partisi, PYD, Kürdistan Yeşil Partisi, Kongreya Star, Suriye Kürt Sol Partisi, Kürdistan Kardeşlik Partisi (PBK), Suriye Kürt Ulusal Partisi, Kürdistan Demokratik Değişim Partisi, Demokratik Mücadele Partisi, Suriye Kürdistanı Yenilik Hareketi, Kürdistan Cumhuriyetçi Partisi, Reform Hareketi, Suriye Kürt Demokratik Roj Partisi, Kürdistan Komünist Partisi (KKP), Özgür Vatansever Birlik Partisi, Kürdistan İşçi Birliği Partisi gibi bir çoğu ufak ve geniş kitle desteğinden yoksun yapılar ise Tev-Dem, KDÇK ve HNKS gibi aşırı sol görüşlü ve siyaseten YPG çizgisindeki ittifakların bileşenleridir.